ΟΙ ΑΛΥΓΙΣΤΟΙ ΤΟΥ ΜΩΡΙΑ. ΤΟΥ Κ.Π.Δ. ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΑΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ

©Κ.Π.Δ.

Αδικώντας πάλι τις εκατοντάδες προσωπικές ιστορίες, γνωστές και άγνωστες, που κρύβονται πίσω από τον κατάλογο των εκτελεσμένων, στέκομαι λίγο αντιγράφοντας τους φαρμακερούς τίτλους μιας έντυπης Ιερεμιάδας της χυδαίας εθνικοφροσύνης: «Τα τέρατα με την γυναικείαν μορφήν. Συνελήφθη η ‘κόκκινη δασκάλα’. Η ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΥΑΙΜΑΚΤΟΝ ΔΡΑΣΙΝ. Γενική διαφωτίστρια του Γυναικείου φύλου και αρχηγός των Μαινάδων». Η Λάκαινα Αθηνά Μπενέκου, γι’αυτήν μιλάει η χολερική πέννα, δικάστηκε μέσα σε ένα πρωινό και εκτελέστηκε ζητωκραυγάζοντας υπέρ του ΚΚΕ και λέγοντας στους δήμιους της πως οι απόγονοί τους θα καταθέτουν λουλούδια στον τάφο της. Νομίζω πως με ένα τρόπο, η «προφητεία» της εκπληρώθηκε.

Ζητώ πάλι κατανόηση για τα συγγενικά και τοπικιστικά μου μέτρα και σταθμά, αλλά με συγκίνησε εξαιρετικά  η ιστορία της «ωραίας Ελένης της Λακωνίας», που η ομορφιά της ανάγκασε το σκληρόκαρδο εγκάθετο βασιλικό επίτροπο να ζητήσει από τους στρατοδίκες να μην επηρεαστούν «από τα θέλγητρα της Ωραίας Ελένης του Μενελάου». Οι δικαστές δυστυχώς τον άκουσαν, αλλά στα θέλγητρά της είχε υποκύψει ο νεαρός χωροφύλακας Α.Δερνίκος που τη βοήθησε να δραπετεύσει προσωρινά από τη φυλακή της, θυσιάζοντας έτσι τη δουλειά του και τη ζωή του.

 

Ο ΣΩΤΗΡΗΣ ΜΑΝΤΖΗΣ,ΑΠΟ ΤΟ ΠΛΑΤΥ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ.

Αδικώντας πάλι τις εκατοντάδες προσωπικές ιστορίες, γνωστές και άγνωστες, που κρύβονται πίσω από τον κατάλογο των εκτελεσμένων, στέκομαι λίγο αντιγράφοντας τους φαρμακερούς τίτλους μιας έντυπης Ιερεμιάδας της χυδαίας εθνικοφροσύνης: «Τα τέρατα με την γυναικείαν μορφήν. Συνελήφθη η ‘κόκκινη δασκάλα’. Η ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΥΑΙΜΑΚΤΟΝ ΔΡΑΣΙΝ. Γενική διαφωτίστρια του Γυναικείου φύλου και αρχηγός των Μαινάδων». Η Λάκαινα Αθηνά Μπενέκου, γι’αυτήν μιλάει η χολερική πέννα, δικάστηκε μέσα σε ένα πρωινό και εκτελέστηκε ζητωκραυγάζοντας υπέρ του ΚΚΕ και λέγοντας στους δήμιους της πως οι απόγονοί τους θα καταθέτουν λουλούδια στον τάφο της. Νομίζω πως με ένα τρόπο, η «προφητεία» της εκπληρώθηκε. Ζητώ πάλι κατανόηση για τα συγγενικά και τοπικιστικά μου μέτρα και σταθμά, αλλά με συγκίνησε εξαιρετικά  η ιστορία της «ωραίας Ελένης της Λακωνίας», που η ομορφιά της ανάγκασε το σκληρόκαρδο εγκάθετο βασιλικό επίτροπο να ζητήσει από τους στρατοδίκες να μην επηρεαστούν «από τα θέλγητρα της Ωραίας Ελένης του Μενελάου». Οι δικαστές δυστυχώς τον άκουσαν, αλλά στα θέλγητρά της είχε υποκύψει ο νεαρός χωροφύλακας Α.Δερνίκος που τη βοήθησε να δραπετεύσει προσωρινά από τη φυλακή της, θυσιάζοντας έτσι τη δουλειά του και τη ζωή του. Ο ανίκατος μάχαν Έρωτας κατατρόπωσε τους αγκυλωτούς φράχτες που χώρισαν ανθρώπους. Συγκινήθηκε και το εκτελεστικό απόσπασμα, που την ταλαιπώρησε άθελά του με ατελέσφορες βολές, μη θέλοντας να τη χτυπήσει θανάσιμα, πράγμα που έγινε με τη χαριστική βολή του αξιωματικού σαν απάντηση στην ικεσία  της «γιατί με βασανίζετε;». Νομίζω, για να παραφράσω την ποιήτριά μας και τα «Χίλια σκοτωμένα κορίτσια» της, πως θα έπρεπε «πολλοί από τύψεις να πεθάνουν».

Δεν θέλω να είμαι μονομερής. Η παγκόσμια Ιστορία και ιδίως αυτή των χωρών του υπάρξαντος «σοσιαλισμού», δεν μας αφήνει πολλά περιθώρια για να μην ξέρουμε πάνω κάτω ποια θα ήταν δυστυχώς η τύχη του «αστικού» στρατοπέδου, ποιες οι ελευθερίες των πολιτών και ποια γενικά η «θέσμιση» της κοινωνίας μας, αν το ΚΚΕ καταλάμβανε την εξουσία, με όση καλή διάθεση κι αν αντιμετωπίζουμε τους πράγματι καλοπροαίρετους και έντιμους ανθρώπους, που ανέκαθεν και κατά κανόνα το στελεχώνουν. Τολμώ να υποθέσω βάσιμα πως ακόμη και κομμουνιστές, σοσιαλιστές, δημοκράτες, απλοί πατριώτες από κάποιους της λίστας των 259 θα είχαν ανάλογη τύχη, ως διαφωνούντες, «φραξιονιστές» ή και «πράκτορες του ταξικού εχθρού». Η Ελλάδα δεν θα είχε ιδιαίτερα καλύτερη μοίρα από τη Βουλγαρία ή τη Ρουμανία. Το γράφω αυτό όχι από χαιρεκακία ή από κακοπροαίρετη διάθεση να ενοχλήσω, αλλά από θλιβερό καθήκον. Σίγουρα οι γενικεύσεις και οι μαντείες είναι άδικες, αλλά επειδή, αν θέλουμε έναν καλύτερο κόσμο, η αλήθεια και οι προβληματισμοί μας πρέπει να λέγονται ολόκληρα και να μην εξαντλούμαστε σε τετριμμένα λόγια μνημόσυνων και σε αυτολογοκρισία δεύτερων σκέψεων. Σε κάθε περίπτωση η πλειοψηφική σύνθεση, οι ευγενικές ιδέες και οι διακηρυγμένοι άμεσοι ή οραματικοί στόχοι του ΕΛΑΣ, δεν μπορούν να συγκριθούν με τα ασκέρια των πλιατσικολόγων, βασανιστών, δολοφόνων και αποβρασμάτων, που κατά μεγάλο μέρος συγκρότησαν τα Τάγματα των λεγόμενων «Γερμανοτσολιάδων». Ασφαλώς επιμέρους δικαιολογίες, θα υπάρχουν για κάποιους από αυτούς, οι εξαιρέσεις υπάρχουν παντού, καλό είναι να τις αναζητούμε και να τις σημειώνουμε για χάρη της αλήθειας και του δίκιου, άλλωστε και ο ΕΛΑΣ ήταν τόσο μαζικός και πολυσυλλεκτικός, που δεν συγκροτήθηκε αποκλειστικά από αγγελικά τάγματα. Για παράδειγμα θα ήθελα στην έκδοση να αναφερόταν το όνομα του βασιλικού επιτρόπου που επισκέφθηκε στο κελί της την Αθηνά Μπενέκου, καλώντας την να «υπογράψει» για να σώσει «τα νιάτα» της, όπως και αυτό του υπουργού των Στρατιωτικών (πρέπει να ήταν ο υποναύαρχος Γεώργιος Στράτος της κυβέρνησης Σοφούλη), που ζήτησε αναστολή της εκτέλεσης (1947) και αποστολή της δικογραφίας στην Αθήνα, όπως καλώς αναφέρεται στο έντυπο το όνομα του γνωστού «εθνικόφρονα» πολιτικού Τουρκοβασίλη, που τόσο μικρόψυχα κινήθηκε αντίθετα και τα κατάφερε, για την άμεση εφαρμογή της ποινής. Κατά την ταπεινή μου γνώμη στις κινήσεις και των δυο πρώτων, ειδικά του δεύτερου, που φως φανάρι, ήθελε να εξοικονομήσει χρόνο για τη δασκάλα, μπορεί να ανιχνευθούν ίχνη ανθρωπισμού αξιομνημόνευτου, αν το πράγμα ιδωθεί στο ζοφερό κλίμα της κρατικής βίας εποχής. Βεβαίως υπήρχε και η επίσημη κρατική πολιτική παραγωγής δηλώσεων «μετανοίας» καθώς και το κλίμα στο αντάρτικο κίνημα, που θεωρούσε μια τέτοια υπογραφή, όσο εμφανώς εκβιαστική κι αν ήταν, ως ήττα, ως προδοσία, που έφερνε την ατίμωση, μια κίνηση αντίθετη με το ηρωικό πνεύμα του ξεσηκωμού, που οι κομματικοί τροβαδούροι του το ήθελαν «σαν ατσάλινο κύμα που αλύγιστο ορμούσε στα πεδία των τίμιων μαχών». Η αντικειμενική καταγραφή των γεγονότων όμως, αν δεχθούμε πως υπάρχει, πρέπει πάντα να διακρίνει τα είδη των ανθρώπινων χαρακτήρων, να μην χωρίζει απόλυτα και κάθετα τους ανθρώπους σε στρατόπεδα, αν δεν θέλουμε να πέσουμε σε νέους διχασμούς και στο φανατισμό μιας υπαρξιακής υφής, επίμονης αναζήτησης ενόχων και εχθρών. Είναι επίσης πολύ εύκολο τώρα, από το ύψος των ιστορικών δεδομένων που γνωρίζουμε και των μετέπειτα εξελίξεων, να «δικάσουμε» εκ του ασφαλούς το ΚΚΕ και την ευρύτερη Αριστερά, για τον εμφύλιο, τις αυταπάτες τους, τις ηθελημένες παρερμηνείες των τότε στοιχείων που διέθεταν στα χέρια τους, τους μεγαλεπήβολους ανεδαφικούς επαναστατικούς τους σχεδιασμούς, την αγνόηση των διεθνών συσχετισμών και του μεγέθους των διακυβευόμενων κρατικών και αστρονομικών ιδιωτικών συμφερόντων. Δεν έχω ούτε την ικανότητα, ούτε τις πληροφορίες, ούτε τη διάθεση, ούτε την αρμοδιότητα, ούτε το χώρο να το κάνω, το έχουν αποπειραθεί άλλωστε αρκετοί ειδικοί, όλα όμως πρέπει να διερευνούνται από αυτούς που μπορούν να το κάνουν.

Ο εμφύλιος υπήρξε μια πραγματική «ελληνική τραγωδία», που παρεμπόδισε για δεκαετίες την εξέλιξη της δημοκρατικής ομαλότητας-γιατί όχι και την «ιταλοποίηση»- του ελληνικού σκηνικού, αφού η «αστική» εξουσία αναγκάστηκε ή επωφελήθηκε και χρησιμοποίησε μεθόδους και πρόσωπα ιστορικά καταδικασμένα. Η αυστηρά επιστημονική ιστορική του αποτίμηση είναι πολύ δύσκολη υπόθεση. Προσωπικά σέβομαι και τιμώ τους αγώνες και τους αγωνιστές του ΚΚΕ και παρ’όλες τις αποστάσεις που έχω πάρει από όλα τα κομματικά στρατόπεδα, συναισθηματικά είμαι τοποθετημένος με την πλευρά των ηττημένων, ευχαριστώντας παράλληλα τις συγκυρίες που τους νίκησαν και καταδικάζοντας ασφαλώς τη σκληρότητα των νικητών. Ακούγεται αντιφατικό, αλλά δεν είναι. «Ευτυχώς που δεν νικήσαμε», έλεγε ο Χρόνης Μίσσιος. Λίγοι θα ήθελαν η Ελλάδα να έχει γίνει Αλβανία, δεν ήταν αυτή η κυρίαρχη πρόθεση, είναι όμως επιβεβαιωμένο πως ο δρόμος για την Κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις. Είναι επίσης άλλη η νοοτροπία και τα όνειρα των απλών αγωνιστών και άλλη αυτή των ανθρώπων που καταλαμβάνουν τις κορυφαίες θέσεις της ηγεσίας, εκεί υπάρχουν και πίσω σκέψεις. Χαίρομαι από μια πλευρά, που νέοι και οι νέες της τότε Αριστεράς δεν μπήκαν στη δοκιμασία της άσκησης κάποιας «σοσιαλιστικής» εξουσίας ή της συστράτευσης με αυτήν και δεν λέρωσαν τα χέρια τους, χωρίς αυτό να σημαίνει πως η εξουσία είναι κατ’ανάγκην ένοχη. Οι διεθνείς συσχετισμοί και διαχωρισμοί των κόσμων, η απουσία ιστορικής εμπειρίας, η έλλειψη ντόπιας δημοκρατικής πολιτικής κουλτούρας και παράδοσης ήταν τέτοια, που μοίρα μας θα ήταν ο σταλινισμός και τα γνωστά του καταστροφικά αδιέξοδα. Αν αμφιβάλουμε, ας ρίξουμε μια ματιά στην ιλαροτραγωδία της σημερινής «αριστερής» διακυβέρνησης, που έφερε στον αφρό πολλά από αυτά που υποψιαζόμασταν ή που θέλαμε να αγνοούμε.
Όπως όμως και να έχουν τα πράγματα, στα μάτια κάθε δημοκράτη, αυτοί οι 259 νεκροί μέσα από το μνημείο τους, στην καρδιά του Μοριά, θα είναι για πάντα όχι μόνο μια κραυγή αφύπνισης συνειδήσεων, όχι μόνο ένας λυγμός καταδίκης της αδικίας αλλά και μια ελπίδα και υπόμνηση της ρήσης του Μένανδρου «Ως χαρίεν εστ’ άνθρωπος, όταν άνθρωπος ή». Όποιος περνάει από την Τρίπολη, στο βαρύ χειμώνα ή στην αρκαδική άνοιξη του περίκλειστου οροπεδίου της, εκεί που σμίγουν η Τεγεατική με τη Μαντινίτιδα, ας βρει, τουλάχιστον μια φορά το θάρρος και το χρόνο, για να αφήσει ένα λουλούδι εκεί που πρέπει, κάτω από το μεγαλοπρεπή ίσκιο του Μαίναλου, σε αυτούς που παντοτινά θα συμβολίζουν τη μάχη, έστω και παγιδευμένη, βεβαίως μαξιμαλιστική, ασφαλώς άκαιρη και, τώρα το ξέρουμε, από τα πριν καταδικασμένη, για έναν καλύτερο κόσμο. Σε όποια μεριά κι αν βρίσκεται, αυτοί νεκροί ανήκουν στην καλή μας ιστορική κληρονομιά και στη μαχόμενη για το καλύτερο ανθρωπότητα. Αυτή είναι νομίζω μια αποτίμηση που γίνεται χωρίς πρόθεση και ίχνη υπερβολής.

©Κ.Π.Δ.