Παρασκευή 26 Νοεμβρίου 2010

Ο ΕΝΙΑΙΟΣ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ,Ο ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ


Γράφει o: π. Γεώργιος Μεταλληνός

1. Οι επιχειρούμενες συνήθως προσεγγίσεις του προσώπου και του έργου του Στρατηγού Μακρυγιάννη από τους κάθε είδους ερευνητές του (ιστορικούς, πολιτειολόγους, κοινωνιολόγους, φιλοσόφους κλπ.) διακρίνονται για την αντιφατικότητά τους. Γιατί ποικίλλουν οι αφετηριακές ιδεολογικές τοποθετήσεις των ερευνητών και κάθε φορά ο φτωχός Μακρυγιάννης θεωρείται μέσα από διαφορετικό ιδεολογικό πρίσμα.

Και είναι γεγονός ότι έχει επανειλημμένα δεινοπαθήσει, γιατί δεν είναι λίγοι εκείνοι που επιχειρούν να «χρησιμοποιήσουν» τα κείμενα του Μακρυγιάννη για να στηρίξουν –και σ’ αυτόν- το ιδεολογικό τους «πιστεύω».

Τετάρτη 17 Νοεμβρίου 2010

Σχολικές αναμνήσεις - Βαλύρα 1938


Του Γιάννη Δ.Λύρα

(ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ ΑΠΟ ΔΕΞΙΑ ΠΡΟΣ ΤΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ)

ΠΡΩΤΗ ΣΕΙΡΑ
ΣΑΡΛΑΣ ΝΙΚΟΣ
ΜΕΡΜΗΓΚΑΣ ΝΙΚΟΣ
ΚΑΡΥΔΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
ΤΣΩΝΗΣ
ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ (ΠΡΑΞΙΤΕΛΗΣ)
ΜΠΟΤΣΙΚΑΣ ΜΙΜΗΣ
ΠΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕΓΑΛΟ ΠΑΙΔΙ
ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
'''''''''''
ΤΖΑΛΑΒΡΑΣ ΓΡΗΓΟΡΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΦΩΤΕΙΝΟΣ
ΘΑΝΑΣΗΣ ΦΩΤΕΙΝΟΣ
ΝΤΙΝΟΣ ΜΠΑΚΑΣ
............
ΦΩΦΩ ΜΠΟΥΡΟΛΙΑ
ΣΤΑΘΗΣ ΜΠΟΥΡΟΛΙΑΣ
ΑΝΝΑ ΠΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ
ΒΟΥΛΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
ΓΩΓΟΣ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
...............
ΜΠΑΚΑΣ ΓΙΩΡΗΣ
ΜΙΜΗΣ ΝΤΟΥΡΑΜΑΚΟΣ

ΤΡΙΤΗ ΣΕΙΡΑ
ΚΑΛΛΙΡΟΗ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ
ΠΑΙΔΙ ΔΑΣΚΑΛΟΥ ΝΙΦΟΡΟΥ
ΤΑΣΙΑ ΣΙΑΓΚΡΗ ΜΗΤΣΟΥ
ΜΑΡΙΑ ΝΤΟΥΡΑΜΑΚΟΥ ΑΔΕΛΦΗ ΣΩΤΗΡΗ
ΜΑΡΙΚΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ (ΚΟΡΗ ΤΟΥ ΓΙΑΤΡΟΥ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ)
ΣΜΑΡΑΓΔΗ ΣΑΡΛΑ
ΑΝΝΑ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ (ΤΣΑΙΛΑ) ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΤΟ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ
ΜΑΡΙΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΚΑΡΤΩΝΑ-ΝΙΦΟΡΟΣ
ΕΛΕΝΗ ΛΙΝΑΡΔΟΥ (ΝΑΥΤΑΚΙ)
.............
ΜΑΡΙΑ ΤΖΑΛΑΒΡΑ
ΣΠΗΛΙΩΤΗ
ΕΥΣΤΑΘΙΑ ΒΑΣΙΛΗ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ (ΕΦΤΙΑΧΝΕ ΨΑΘΙΑ)
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΘΥΜΙΟΥ ΣΠΗΛΙΩΤΗ
ΤΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
...............
ΕΛΕΝΗ ΚΑΡΑΝΤΑΝΗ
ΜΑΡΘΑ ΣΙΑΓΚΡΗ
ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΠΑΙΔΙ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ

Σχολικές αναμνήσεις - Βαλύρα 1930


Του Γιάννη Λύρα

ΠΡΩΤΗ ΣΕΙΡΑ
ΣΩΤΗΡΗΣ ΝΤΟΥΡΑΜΑΚΟΣ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΟΒΗΣ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ
ΑΛΕΞΗΣ ΜΕΛΙΣΣΟΥΡΓΟΣ(ΣΑΜΑΡΑΣ)
ΑΝΤΡΕΑΣ ΞΥΔΟΠΟΥΛΟΣ
ΜΑΡΙΝΟΣ ΜΑΚΡΗΣ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΕΚΟΣ

ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΛΙΟΝΤΗΡΗΣ (ΑΔΕΛΦΟΣ ΜΙΧΑΛΗ)
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ (ΑΔΕΛΦΟΣ ΝΙΚΟΥ)
ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ
ΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΤΕΡΟΛΙΩΤΗΣ(ΤΣΕΡΠΕΣ)
ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΠΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΡΙΒΟΛΑΡΗΣ(ΡΙΜΑΝΗΣ)
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΑΛΤΟΠΟΥΛΟΣ
ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ
ΓΙΩΡΗΣ ΧΑΛΙΚΟΥΡΑΣ
ΓΙΩΡΗΣ ΝΤΟΥΡΑΜΑΚΟΣ (ΑΔΕΛΦΟΣ ΚΟΥΝΟΥ)
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΟΥΡΙΚΑΣ
ΜΕΝΗΣ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ

ΤΡΙΤΗ ΣΕΙΡΑ
ΓΙΩΡΗΣ ΜΠΟΒΗΣ
ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΧΡΙΣΤΑΚΗ
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΨΥΧΑΛΟΣ
ΠΟΤΑ ΣΤΑΥΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ (ΣΥΖΥΓΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΜΑΚΡΗ)
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΨΥΧΑΛΟΥ
ΕΛΕΝΗ ΦΩΤΕΙΝΟΥ
ΑΣΤΡΗ ΝΑΝΟΠΟΥΛΟΥ
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΝΑΝΟΠΟΥΛΟΥ
ΓΕΩΡΓΙΑ ΝΤΟΥΡΑΜΑΚΟΥ (ΑΔΕΛΦΗ ΓΚΟΥΜΑ)
ΕΥΓΕΝΙΑ ΜΠΟΥΡΙΚΑ (ΑΔΕΛΦΗ ΚΑΤΣΙΜΠΟΥΛΑ)

ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΕΙΡΑ
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΜΠΑΜΠΑΛΗ (ΣΥΖΥΓΟΣ ΠΕΡΙΒΟΛΑΡΗΉ ΚΟΥΡΟΥΝΗ)
ΠΟΤΑ ΦΕΙΔΑ
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΛΥΡΑ
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΝΙΦΟΡΟΣ
ΔΑΣΚΑΛΟΙ:ΝΙΦΟΡΟΣ & ΚΑΡΤΕΡΟΛΙΩΤΗΣ
ΝΤΙΝΑ ΠΟΥΛΟΓΙΑΝΝΗ
ΜΑΡΙΑ ΧΑΛΙΚΟΥΡΑ

Εδώ Πολυτεχνείο! Εδώ Πολυτεχνείο!

Η Εξέγερση του Πολυτεχνείου στις 17/11/1973 ήταν η κορυφαία αντιδικτατορική εκδήλωση και ουσιαστικά προανήγγειλε την πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών, η οποία από τις 21 Απριλίου 1967 είχε επιβάλλει καθεστώς στυγνής δικτατορίας στη χώρα. Στις 14 Νοέμβρίου φοιτητές του Πολυτεχνείου αποφάσισαν αποχή από τα μαθήματα τους & άρχισαν διαδηλώσεις εναντίον του στρατιωτικού καθεστώτος. Καθώς οι αρχές παρακολουθούσαν αμέτοχες, οι φοιτητές που αυτοαποκαλούνταν «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», οχυρώθηκαν μέσα στο κτίριο της σχολής επί της οδού Πατησίων και ξεκίνησαν τη λειτουργία του ανεξάρτητου ραδιοφωνικού σταθμού του Πολυτεχνείου Το, πλέον ιστορικό, μήνυμά τους ήταν: «Εδώ Πολυτεχνείο! Λαέ της Ελλάδας το Πολυτεχνείο είναι σημαιοφόρος του αγώνα μας, του αγώνα σας, του κοινού αγώνα μας ενάντια στη δικτατορία και για την Δημοκρατία».

Σάββατο 30 Οκτωβρίου 2010

OI "3" ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 1911, 1997, 2010

ΝΟΜΟΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ-ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΙΡΕΣΕΙΣ
1911-1997
8 ΔΗΜΟΙ,274 ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ

Του ιστοριοδίφη,Γιάννη Δ.Λύρα
Μέχρι της 30-6-1972 ο νομός Μεσσηνίας είχε τις επαρχίες
1.Καλαμών. Δήμος Καλαμάτας, 60 κοινότητες κάτοικοι 61915
2.Μεσσήνης. Δήμοι Ανδρούσας,Μελιγαλά,Μεσσήνης, 78 κοινότητες κάτοικοι 38516
3.Πυλίας. Δήμος Πύλου, 64 κοινότητες κάτοικοι 32949
4.Τριφυλίας Δήμοι Γαργαλιάνων,Κυπαρισσίας,Φιλιατρών, 72 κοινότητες κάτοικοι 39697

Ένα έθνος άξιο να ζήσει χαλυβδώνεται και ωριμάζει μέσα απʼ τον αγώνα


Σήμερα όλοι οι Έλληνες γιορτάζουμε πλημμυρισμένοι από εθνική συγκίνηση, την ιστορική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940, τη μεγάλη αυτή μέρα των ελεύθερων ανθρώπων, η οποία θα φωτίζει το δρόμο της ιστορικής μοίρας του γένους των Ελλήνων.

Από την άνοιξη του 1939, ο ουρανός της Ευρώπης είχε... σκοτεινιάσει και το κύλισμα της βροντής του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου ακούγεται απʼ την Ευρώπη ως την Ασία και απʼ τον Ατλαντικό και τη Μεσόγειο θάλασσα ως την Άπω Ανατολή. Πολλά απʼ τα ευρωπαϊκά κράτη όπως η Δανία, το Βέλγιο, η Ολλανδία και αυτή ακόμα η Γαλλία είχαν εκδιωχθεί μέσα σε μια βροχή θανάτου από τις ακτές της Ευρώπης από τις δυνάμεις του Άξονα. Ένας χαλασμός πρωτοφανέρωτος έσκαψε συθέμελα τη γη, συγκλόνισε στεριές και θάλασσες και σκόρπισε καυτό σίδερο από τους αιθέρες, εξαιτίας της μανίας ενός παράφρονα και κάπηλου των αξιών και των ιδανικών της Ευρώπης, καταστρέφοντας λαούς και πολιτείες.

Παρασκευή 15 Οκτωβρίου 2010

Ο θεσμός της τοπικής αυτοδιοίκησης


Άρθρο Γιάννη Δ. Λύρα - καθηγητή βιολογίας

Ο θεσμός της τοπικής αυτοδιοίκησης εφαρμόσθηκε στην Αθήνα από την Κλεισθένη το 508 π.Χ. Στη Ρωμαϊκή περίοδο και στο Βυζάντιο περιήλθε σε παρακμή. Στην Τουρκοκρατία σημειώθηκαν σημαντικές αλλαγές με σκοπό την είσπραξη φόρων κυρίως από την περιφέρεια.
Με την απελευθέρωση του Ελληνικού κράτους το 1833 ΄΄περί συστάσεων δήμων’’
το Ελληνικό κράτος διαιρέθηκε σε 10 νομούς που με τη σειρά τους διαιρέθηκαν σε 42 επαρχίες, οι οποίες στη συνέχεια διαιρέθηκαν σε δήμους.
Το 1912 ο υπουργός εσωτερικών Εμμανουής Ρεπούλης στην κυβέρνηση Βενιζέλου προώθησε προς ψήφιση στη Βουλή που καθιέρωσε τη διάκριση του ΟΤΑ σε δήμους και κοινότητες λαμβάνοντας υπ΄όψιν τις ιστορικές και αναπτυξιακές ανάγκες της κάθε περιοχής. Το νομοσχέδιο αυτό υπήρξε σταθμός στην εξέλιξη της τοπικής αυτοδιοίκησης της πατρίδας μας απελευθερώνοντας την περιφέρεια από τον φεουδαρχικής έμπνευσης θσμό του πατριαρχικού δημάρχου που καταδυνάστευσε την ύπαιθρο.

Δευτέρα 11 Οκτωβρίου 2010

Ζητείται Συγκάτοικος ...Πήγαινε στο γυμνάσιο Μελιγαλά

Του ιστοριοδίφη-ερευνητή,Γιάννη Δ.Λύρα
Πήγαινε στο γυμνάσιο Μελιγαλά. Έμεινε μόνος του, γιατί τα αδέλφια του έφυγαν για την Αθήνα. Το ένοίκιο ήταν ακριβό. Διακόσια φράγκα το μήνα. Έπρεπε να βρεθεί συγκάτοικος ,για να μοιράζεται το νοίκι. Πέρασαν μέρες. Γυρνώντας από το σχολείο ,πάει κατευθείαν στον κήπο της σπιτονοικοκυράς του για να ιδεί πως πήγε το κυνήγι. Είχε στήσει, δόκανα και πλακοπαγίδες. Το κυνήγι πλούσιο. Σπουργίτια,τσίχλες,τσιμπουργιάνους και έναν σκαντζόχοιρο που έβοσκε.Πιάνει το σκαντζόχοιρο και χωρίς να ειπεί τίποτε σε κανέναν τον βάζει μέσα στο λινό. Στη συνέχεια πηγαίνει κατ' ευθείαν στο δωματιό του και φέρνει τα σύνεργα. Αλάτι, μαχαίρι, ρίγανι,λεμόνι,λάδι, πιάτα,σχάρα και σπίρτα. Πάει στον κήπο της σπιτονοικοκυράς του, που βρίσκεται το πηγάδι και πιάνει αμέσως δουλειά.Ετοιμάζει τη φωτιά και αρχίζει με χαρά το ξεπουπούλιασμα της λείας του. Η φωτιά είχε σχηματίσει τη θράκα και τα μαδημένα πλέον πουλιά άρχισε να τα τσουλουφρίζει, πάνω από τη θράκα. Με το μαχαίρι τα ξεκοιλιάζει, τα πλένει, τα αλατίζει,τα βουτά στο πιάτο με το λαδολέμονο και αρχίζει να τα ψήνει.

Τρίτη 5 Οκτωβρίου 2010

Οι Έλληνες στους απελευθερωτικούς αγώνες της Αργεντινής


Γράφει η Δρ. Xριστίνα Τσαρδίκος
(ακολουθεί βιογραφικό)

Καθώς αναφέρει στα χρονικά του ο ιστοριογράφος των ταξιδιών του Κολόμβου, Βαρτολομέ δε Λας Κάσας, οι καραβέλες των εξερευνήσεων είχαν επανδρωθεί από δοκιμασμένους και έμπειρους θαλασσοπόρους όλων των προελεύσεων και κατά συνέπεια και από Έλληνες.
Πιθανολογείται ότι εξ’ αιτίας των δεινών του τουρκικού ζυγού, πολλοί Έλληνες ναυτικοί από την Κύπρο, την Κρήτη και τα Εφτάνησα και αλλά νησιά του Αιγαίου, που τότε τελούσαν υπό την ηγεμονία της Βενετίας και της Γένουας, αναγκάστηκαν να ζητήσουν προστασία και συγχρόνως απασχόληση από την Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία, δυνάμεις που είχαν μεγάλους στόλους και προετοίμαζαν θαλάσσιες αποστολές για την ανακάληψη νέων θαλασσινών δρόμων για τις Ινδίες. Και που για το σκοπό αυτό είχαν ανάγκη να επανδρώσουν τις αποστολές αυτές από έμπειρους, φιλόδοξους και ριψοκίνδυνους ναυτικούς. Έτσι, στην τολμηρή περιπέτεια της ανακάλυψης και κατάκτησης του τότε Νέου Κόσμου, ενεπλάκησαν οι πρώτοι Έλληνες.
Στις αποστολές που ακολούθησαν τα ταξίδια του Κολόμβου (1492) για την εξερεύνηση του εσωτερικού των νέων χωρών και την αποίκηση τους – νομιμοποιώντας έτσι την ισπανική κυριαρχία – επανδρώνουν τα πληρώματα πολλοί Έλληνες, αρκετοί από τους οποίους έμελλαν στη συνέχεια να παραμείνουν μόνιμα στις νέες αποικίες και μάλιστα συχνά σε νευραλγικές θέσεις.

Παρασκευή 1 Οκτωβρίου 2010

Χαρακτηρισμός Προσώπων Οδύσσειας


Της Εύης Θεοδωροπούλου

Η Οδύσσεια είναι ένα πλούσιο λογοτεχνικό διήγημα με πολλούς και διαφορετικούς ήρωες . Κάποιοι από τους ήρωες αυτούς παρουσιάζονται καλοί , αγαθοί και συμπαθείς προς τους αναγνώστες , ενώ άλλοι φαίνονται ύπουλοι , πονηροί και κακοί .
Μία από τις ηρωίδες της Οδύσσειας που σου κινεί το ενδιαφέρον και σε εντυπωσιάζει είναι η θεά Αθηνά . Η Αθηνά διακρίνεται για το θάρρος και την ανδρεία της , διότι δεν δείλιασε να προκαλέσει την οργή παντοδύναμου θεού Δία , για την εξυπνάδα της και τη γνώση , αφού πήγε και παρουσιάστηκε στον Τηλέμαχο ως ένας φίλος και όχι σαν μια πραγματική θεά για να καταφέρει να τον πλησιάσει , έτσι ώστε να τον << ξυπνήσει >> και να τον κάνει να πάρει την κατάσταση στα χέρια του . Ακόμη , η Αθηνά διακρίνεται για την ευσπλαχνία της και την καλή της καρδιά , μιας και κάνει τα αδύνατα δυνατά για να γυρίσει ο Οδυσσέας στην πατρίδα του , την Ιθάκη για να γλιτώσει από την Καλυψώ , όμως ακόμη τον βοηθάει και στο να εκτελέσει με επιτυχία το σχέδιο εξόντωσης των μνηστήρων . Έτσι καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικό ρόλο έπαιξε σε όλη την περιπέτεια του Οδυσσέα και πόσο πολύ βοήθησε όλη την κατάσταση .

Τα Όρια της Ονοματοθεσίας των 20 οδών της Βαλύρας

Με τις πράξεις 29 (16-8-1960) και 32 (28-8-1960) έγινε η ονοματοθεσία των οδών και πλατειών της ΒΑΛΥΡΑΣ. Πρόεδρος ήταν ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΡΑΤΗΣ και κοινοτικοί σύμβουλοι οι :
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΜΑΚΡΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΠΕΡΙΒΟΛΑΡΗΣ
ΣΩΤΗΡΗΣ ΚΑΡΤΕΡΟΛΙΩΤΗΣ
ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ και
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΤΣΑΜΗΣ

Πέμπτη 30 Σεπτεμβρίου 2010

Τετάρτη 29 Σεπτεμβρίου 2010

ΟΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΝΑΟΙ ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΤΟΝ 4o -15o αιώνα



Του Γιάννη Δ.Λύρα-Καθηγητή Βιολογίας

Ο νομός Μεσσηνίας έχει 4 επαρχίες Καλαμάτας, Μεσσήνης, Τριφυλίας και Πυλίας. Με βάση τη βιβλιογραφία και τη δική μου έρευνα, μελέτη, καταγραφή, φωτογράφιση, οι υπάρχοντες βυζαντινοί ναοί, άγνωστοι, χρονολογημένοι και μη, είναι 161. Αναλυτικά υπάρχουν στην Τριφυλία 12, Πυλία 37, Μεσσήνη 54 και Καλαμάτα 58. Οι περισσότεροι ναοί υπάρχουν στο δήμο Ιθώμης, λόγο του αρχαιολογικού χώρου και ακολουθεί ο δήμος Λεύκτρου ,της Καλαμάτας.Οι υπάρχοντες ναοί 5-15 αιώνα είναι αναλυτικά. Τον 5-9 αιώνα είναι 11, 10-11 αιώνα 26, 12 αιώνα 17, 13 αιώνα 23, 13-14 αιώνα 16, 14-15 17 και αχρονολόγητοι-άγνωστοι 51. Σύνολο 161.Σε 7 δήμους της Μεσσηνίας δεν υπάρχουν βυζαντινοί ναοί και θα πρέπει να γίνει μια επιτόπια μελέτη , έρευνα καταγραφή για την επιβεβαίωση της αλήθειας. Όμως υπάρχουν βυζαντινοί ναοί οι οποίοι είναι σοφατισμένοι - ασβεστωμένοι και έχουν εξαφανιστεί τα αρχικά χαρακτηριστικά τους, όπως είναι στη Βαλύρα οι ναοί Αγιάννης Ριγανάς και άγιος Νικόλαος τον οποίο αναφέρει και ο περιηγητής Πουκεβίλ, Βλαχόπουλο και αλλού. Άρα δεν είναι ο πραγματικός αριθμός βυζαντινών ναών..Αν μετρηθούν και τα κάστρα, οχυρά, γεφύρια, τειχίσματα, νερόμυλοι, καλντερίμια και παλιά σπίτια ο αριθμός των μνημείων του βυζαντινού πολιτισμού στη Μεσσηνία είναι αρκετά

Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου 2010

Η ΓΕΦΥΡΑ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ-ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ-ΚΑΤΟΧΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

Απο το 1893 έως το 1953: (Κατασκευή-Ανατίναξη απο τους Αντάρτες του ΕΛΑΣ-Επικοινωνία... με βάρκα-Ξύλινη Γέφυρα-Ανακατασκευή)

Του ιστοριοδίφη Γιάννη Δ. Λύρα

***


Κατοχή - Αντίσταση (1941-44)
Τον Απρίλιο του 1941 οι Έλληνες στρατιώτες επιστρέφουν ηττημένοι από το Αλβανικό μέτωπο. Είναι εξαντλημένοι και απογοητευμένοι. Ακολουθεί στη συνέχεια η τριπλή κατοχή της Ελλάδος από Γερμανούς, Βουλγάρους και Ιταλούς. Η ελληνική κυβέρνηση και ο Βασιλιάς Γεώργιος ο Β΄ καταφεύγουν στην Αίγυπτο. Στην Αθήνα σχηματίζεται κατοχική κυβέρνηση. Ο χειμώνας 41-42 υπήρξε εφιαλτικός. Οι θάνατοι από ασιτία στα μεγάλα αστικά κέντρα μέρα με τη μέρα μεγάλωναν, ενώ χιλιάδες άμαχοι βρήκαν φρικτό θάνατο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.Στις 30-5-1941 ο Μανώλης Γλέζος και Απόστολος Σάντας σκαρφάλωσαν από μια υπόγεια στοά στην Ακρόπολη των Αθηνών και κατέβασαν την πολεμική σημαία του Γ΄ Ράιχ ο δικαστής της Γκεστάμπο Τόϋμπελ είπε: Αν δεν βρεθούν οι ένοχοι θα τη πληρώσει ο Αθηναϊκός λαός.

Πέμπτη 16 Σεπτεμβρίου 2010

Η Βαλύρα στο χώρο,στο χρόνο & στα φαινόμενα


Του Αβραάμ Ζεληλίδη επίκουρου καθηγητή στο
τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών

Στα πλαίσια της διδακτορικής του
έρευνας εργάστηκε στη λεκάνη της
Καλαμάτας το 1984-88 και συνεχίζει
μέχρι σήμερα.

Τα ιζήματα στην περιοχή της Βαλύρας αποτέθηκαν στη διάρκεια του Ανωτέρου Πλειοκαίνου 3.500.000 χρόνια πριν.
Η λεκάνη αυτή δημιουργήθηκε εξ αιτίας της δράσης ενός κύριου κανονικού ρήγματος με Β.Β.Δ. διεύθυνση στον άξονα Καλαμάτας-Πηδήματος- Αγίου Φλώρου. Η τεκτονική δραστηριότητα στα δυτικά περιθώρια της λεκάνης ήταν ασθενής. Η διαφορά αυτή στην τεκτονική δραστηριότητα είχε ως αποτέλεσμα τη συγκέντρωση μεγάλου πάχους ιζήματος στα ανατολικά περιθώρια (μεγαλύτερο από 450 m ) ενώ στα δυτικά το πάχος δεν ξεπερνά τα 50 m.
Από τα 3.500.000 έως τα 1.650.000 χρόνια ( Κατώτερο Πλειστόκαινο)
Σταδιακά η λεκάνη χέρσευε. Στη διάρκεια του Κατώτερου Πλειστόκαινου η λεκάνη ξαναπλημμύρισε και κάλυψε ένα μέρος της μέχρι την Ανδρούσα.
Στη διάρκεια και των δύο παραπάνω γεγονότων υπήρχε ένα μεγάλο ποτάμιο σύστημα που μετέφερε ιζήματα από βόρεια και δημιούργησε ένα μεγάλο σύστημα μεταξύ Βαλύρας- Αγίου Φλώρου ( σημερινό ανάλογο του Αχελώου)
Αντίθετα στην περιοχή της Βελίκας αναπτύχθηκαν λίμνες και λιμνοθάλασσες πίσω από την παλιά ενεργή αυτογραμμή .Στη διάρκεια του μέσου Ανωτέρου Πλειστόκαινου η λεκάνη χερσεύει και αναπτύσσεται στην περιοχή ένα ποτάμιο σύστημα ( πιθανά ο σημερινός Παμισός) η διεύθυνση του οποίου ελέγχεται από ρήγματα με Β.Β.Δ. διεύθυνση.
Η περιοχή ήταν μια εκτεταμένη πλατφόρμα με χαμηλά ανάγλυφα και γι’ αυτό τα ιζήματα που αποτέθηκαν στη διάρκεια αυτή ήταν κατά βάση λεπτόκκοκα (περιοχές Αρι, Άμου, Καρτερώλη).
Στην περιοχή της Βαλύρας η περίοδος αυτή υπάρχει έντονη διάβρωση και ανάπτυξη του σημερινού υδρογραφικού της δικτύου ( ξεκίνησαν από το Μέσο Πλειστόκαινο). Το γεγονός ότι στην περιοχή της Βαλύρας σταμάτησε η ιζηματογενή και άρχισε η διάβρωση των προϋπαρχόντων ιζημάτων και η ανάπτυξη των γεωμορφών, έδινε τη δυνατότητα οικιστικής ανάπτυξης σε περιοχές που αντιστέκονταν στη διάβρωση ( κροκαλοπαγή, συμπαγείς ψαμίτες).
Τα απολιθώματα που βρέθηκαν στην περιοχή της Βαλύρας αποτέθηκαν στη διάρκεια του Ανωτέρου Πλειοκαίνου και δείχνουν αποθέσεις στη δελταϊκή πλατφόρμα του πάλκου δέλτα και επιπλέον το χοντρό τους κέλυφος ( οστριές, κάρντιουμ) δείχνει το υψηλό ενεργειακό καθεστώς στην περιοχή.

Δευτέρα 6 Σεπτεμβρίου 2010

ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ



Γράφει ο Γιάννης Δ.Λύρας-Βιολόγος

1. ΠΡΟΛΟΓΟΣ
* Η ύπαρξη κάστρου σε μια περιοχή εξασφάλιζε την καλύτερη άμυνα και προστασία των κατοίκων και αποτελούσε καταφύγιο για τους άρχοντες και ευγενείς σε περιπτώσεις τοπικών εξεγέρσεων. Έλεγχε το θαλάσσιο και χερσαίο πέρασμα και τις στρατιωτικές, εμπορικές και οδικές αρτηρίες. Ο οικισμός κτίζεται έξω από το κάστρο και περιβάλλεται από αμυντικό τείχος.
*Η οχυρωματική αρχιτεκτονική του κάστρου επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό και από την εξέλιξη των όπλων. Γι' αυτό το λόγο ο κάθε κατακτητής έκανε προσθήκες και τροποποιήσεις ώστε το κάστρο να ανταποκρίνεται στις πολεμικές συνθήκες της εποχής. Παράλληλα με το πέρασμα των χρόνων είναι λογικό να προκαλούνται φυσικές φθορές. Έτσι και το κάστρο της Καλαμάτας παρουσιάζει δείγματα τέχνης και τεχνικής, όλων των κατακτητών του.
*Μια επίσκεψη στο κάστρο της Καλαμάτας αποτελεί ένα μοναδικό ταξίδι στην ιστορία. Με τα μάτια φαντασίας, μπορούμε να δούμε το κάστρο πως ήταν παλιά. Μπορούμε να φανταστούμε μάχες, συμπλοκές, πολιορκίες, δημιουργικές και ευχάριστες στιγμές, που έγιναν κατά καιρούς, από διάφορους κατακτητές.
*Να ακούσουμε καλπασμούς από άλογα βυζαντινών ιππέων, να περνούν ντυμένοι με τις βαριές ασπίδες τους και οπλισμένοι με τα μακριά κοντάρια.
*Να δούμε με τα μάτια της φαντασίας μας:
Φράγκους σταυροφόρους να περνούν οπλισμένοι με αλυσιδωτούς θώρακες και περικνημίδες, σιδερένια κράνη και χρωματιστές επενδύσεις
Βενετούς με τον άριστα εξοπλισμένο στρατό τους
Τούρκους με τα κανόνια να μάχονται στο κάστρο και τέλος
Έλληνες με φουστανέλες, καρυοφυλιάδες και σπαθιά να παίρνουν το κάστρο της Καλαμάτας.
*Πολλά μπορούμε να φανταστούμε μέσα στους αιώνες που διαδραματίστηκαν πάνω, γύρω και μέσα σε αυτά τα βουβά τείχη του κάστρου
*Στις μέρες μας είναι χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων , όπως αυτή που κάνουμε εμείς σήμερα , για να μάθουμε το κάστρο της Καλαμάτας μας που αγαπάμε τόσο πολύ.

2. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ - ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ
Τη βυζαντινή περίοδο, στην τοποθεσία της ακρόπολης των αρχαίων Φερών , οι βυζαντινοί είχαν χτίσει ένα οχυρό και ένα μοναστήρι.
Δυο χρόνια, μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους, κυρίευσαν την περιοχή, και ο νέος άρχοντας Βιλεαρδουινός έχτισε το κάστρο ή πύργο. Για λίγο το κυριάρχησαν οι Βενετοί και αργότερα προσαρτήστηκε στα κράτη του δεσπότη του Μυστρά. Αργότερα ήλθε στην κυριαρχία των Τούρκων, έπειτα των Βενετών, μετά ξανά των Τούρκων και τέλος με την ελληνική επανάσταση του 1821 μέχρι και σήμερα βρίσκεται στα χέρια των Ελλήνων.

Σάββατο 28 Αυγούστου 2010

ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ-ΛΑΙΚΗ ΤΕΧΝΗ-ΠΛΕΚΤΙΚΗ-ΚΑΛΑΘΟΠΛΕΚΤΙΚΗ-ΚΑΛΑΜΟΠΛΕΚΤΙΚΗ


Του καθηγητή βιολογίας Γιάννη Δ. Λύρα

ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ
Η Λαογραφία παρακολουθεί και ερμηνεύει τις εκδηλώσεις της ζωής του λαού (πνευματικές-ψυχικές-καλλιτεχνικές), αυτές που αποτελούν τον πολιτισμό του λαού και του έθνους. Ο Ελληνικός <λαός> μένει πάντα η βασική πηγή. Οι σκοποί της λαογραφίας είναι επιστημονικοί,εθνικοί, ανθρωπιστικοί και διεθνιστικοί.
Το πρώτο πανεπιστημιακό τμήμα λαογραφίας ιδρύθηκε στο πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, για τους φοιτητές της φιλοσοφικής και μεταξύ των φοιτητών ήταν και η Μεταξία Λινάρδου ,από Βαλύρα Μεσσηνίας, η οποία είχε κάνει υποχρεωτικά εργασία λαογραφίας για το χωριό μας.
Η ζωή μας να σημαίνει το κυνήγι των ανώτερων πιλιτιστικών-πολιτισμικών αξιών, πλήρη κατανόηση των μυστηρίων της φύσης και κατάκτηση της έσχατης αλήθειας, ελεύθερα να ασκήσήσουμε τις απεριόριστες δυνατότητες του μυαλού μας, για τον πλούτο της μιας και μοναδικής μας ζωής.

Τετάρτη 21 Ιουλίου 2010

Εκλογικοί κατάλογοι Δήμου Οιχαλίας ετών 1847 & 1873

ΕΤΟΣ Α
ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΔΗΜΟΥ
ΟΙΧΑΛΙΑΣ ΕΤΟΥΣ 1847, Α Α 1- 793
Δ. Δ. ΤΖΕΦΕΡΕΜΙΝΗ 261- 372
ΦΙΛΙΑ, ΔΟΓΑΝΤΖΗΔΕΣ, ΛΟΥΤΡΟ, ΒΕΛΑΝΙΔΙΑ, ΤΟΣΚΕΣΙ, ΣΠΑΝΟΧΩΡΙ, ΜΕΛΙΓΑΛΑ,ΤΣΑΟΥΣΙ, ΤΣΕΦΕΡΕΜΙΝΗ,
ΖΕΥΓΟΛΑΤΙΟ, ? ,ΣΙΑΜΟΥ, ΚΑΤΣΑΡΟΥ, ΑΛΗΤΣΕΛΕΠΗ, ΜΠΑΛΑ, ΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙ, ΣΚΑΛΑ, ΣΟΛΑΚΙ, ΖΕΖΑ, ΣΙΑΜΟΥ, ΜΠΟΥΓΑ

Εν Μελιγαλά την 22 Μαίου 1844
Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΟΙΧΑΛΙΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΣΤΑΘΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ
Οι Πάρεδροι
Γ. Νικολακοπουλος
Πανάγος Μπόβης
Δ. Δελιγιάννης
Γ. Κυριακόπουλος
Αθ. Θεοδοσόπουλος
Αθ. Τζορης
Οι Ιερείς
Παναγιώτης Ζερβόπουλος
Ιωάννης
Νικόλαος Ανδρικόπουλος
Νικόλαος Αξιώτης
Νικόλαος Πρωτοπαπάς

Τρίτη 13 Ιουλίου 2010

Οι σπρίντερ της αρχαίας Μεσσήνης

Αποκαλύφθηκαν τα λίθινα ενεπίγραφα βάθρα πάνω στα οποία ήταν στημένοι χάλκινοι ανδριάντες αθλητών φωτίζοντας άγνωστες πλευρές της Ιστορίας. Ο αθλητής Κλεώνυμος Περφατίωνος θα ήταν παντελώς άγνωστος σήμερα αν η γενέτειρά του, η Μεσσήνη, δεν είχε μεριμνήσει ώστε να στηθεί ανδριάντας για να τιμηθεί ο άξιος ολυμπιονίκης της. Το ίδιο και ο παις με το παράξενο όνομα Χίονις Χιόνιος, ο οποίος διέπρεψε στο αγώνισμα της πυγμής στα Πύθια των Δελφών και στα Βασίλεια (προς τιμήν του Διός Βασιλέως) στη Λιβαδειά. Σε μια λαμπρή στοά της αρχαίας Μεσσήνης που άρχισε να αποκαλύπτεται από τις ανασκαφές τα βάθρα αυτών των ανδριάντων μιλούν μέσα από τις επιγραφές τους για πρόσωπα που έζησαν πριν από αιώνες, για τις ιστορίες και τα ανδραγαθήματά τους. Είναι η «Στοά με τους Ολυμπιονίκες», αφού εδώ καταγράφονται ήδη τα πρώτα ονόματα των αθλητών που πολλαπλώς υπήρξαν νικητές στα Ολύμπια ή σε άλλους πανελλήνιους αγώνες. Γιατί η ανάθεση ανδριάντα σε έναν τέτοιο αθλητή δεν ήταν απλώς υποχρέωση της πόλης αλλά τιμή και δόξα της, όπως αποδεικνύει άλλωστε και η περίοπτη θέση στην οποία τοποθετούνταν. Μπορεί λοιπόν τα χάλκινα αυτά αγάλματα να μην έχουν διασωθεί σήμερα, ακριβώς εξαιτίας του πολύτιμου υλικού κατασκευής τους, το οποίο χρησιμοποιήθηκε αργότερα για άλλες ανάγκες, ωστόσο τα λίθινα ενεπίγραφα βάθρα τους είναι οι μάρτυρες της Ιστορίας.

Δευτέρα 10 Μαΐου 2010

ΤΑ ΚΑΡΝΕΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΑΝΔΑΝΙΑΣ

Η ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΔΥΟ ΕΝΤΟΙΧΙΣΜΕΝΕΣ ΣΤΗΛΕΣ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΙ ΕΛΕΝΗΣ ΣΤΟΥΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΣ ΤΗΣ ΑΝΩ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ

Του Γιάννη Λύρα

Η Επιγραφή στις 2 στήλες που είναι εντοιχισμένες στον ιερό ναό του αγίου Κωνσταντίνου, στους Κωνσταντίνους, περιέχει 27 παραγράφους - άρθρα που στο καθένα δίνονται οι εντολές και οι υπηρεσίες σε κάθε αρμόδιο για τα καθηκοντά του, στη διάρκεια των τελετών, που διαρκούσαν 9 ημέρες, δηλαδή μαθαίνουμε τις λεπτομέρειες της τέλεσης των μυστηρίων
1. ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΑΝΔΡΩΝ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
Ο Γραμματεύς των Συνέδρων κατά τη διάρκεια των θυσιών θα ορκίσει όσους διορίστηκαν Ιερείς, εκτός αν κάποιος είναι άρρωστος, ενώ θα καίγονται ταυτόχρονα στους βωμούς οι προσφορές και θα γίνονται σπονδές αίματος και οίνου, με τον ακόλουθο τρόπο, τον όρκο τον υπογεγραμμένο:
« Ορκίζομαι στους θεούς, στο όνομα των οποίων τα μυστήρια εκτελούνται , ότι θα επιμεληθώ, όπως η τελετή γίνει θεοπρεπώς, ότι θα εμποδίσω κάθε άλλον να ασεβήσει προς την τελετή , θα ορκίσω δε και τα Ιερείας και τον Ιερέα του Απόλλωνα σύμφωνα με το Διάγραμμα, τηρών τον όρκον μου , είθε να έχω όσα αρμόζουν στους ευσεβείς , διαφορετικά αν είμαι επίορκος, ας έχω τα ενάντια».Αν κάποιος δεν θέλει να ορκιστεί, να τιμωρηθεί με πρόστιμο 1000 δραχμών και να οριστεί δια κλήρου άλλος αντί τούτου.
Τις ιερές γυναίκες να ορκίζουν οι ιερείς άνδρες στο ιερό του Καρνείου την προηγούμενην των μυστηρίων κατά τον ίδιο όρκο με την προσθήκη, ότι δικαίως και οσίως συμβιούν με το συζυγό τους. Αν κάποια δε θέλει να ορκιστεί οι ιεροί να της επιβάλλουν πρόστιμο χιλίων δραχμών και να μην της επιτρέπουν να συμμετέχει στην τελετή των θυσιών, ούτε να συμμετέχει στα μυστήρια, ενώ αυτές που έχουν ορκιστεί θα εκτελούν τα έργα τους. Αυτοί που συμπληρώνουν το 55ον έτος της ηλικίας τους Ιερείς και Ιέρειαι, επαναλαμβάνουν τον όρκο κατά τον 11ον μήνα ,προ των μυστηρίων (Ιούλιος ή Αύγουστος).

Τρίτη 4 Μαΐου 2010

Η ΜΑΧΗ ΒΕΡΓΑΣ-ΑΛΜΥΡΟΥ (22-24\6 -1826 ) & η συμμετοχή Βαλυραίων αγωνιστών

Γράφει ο Γιάννης Δ.Λύρας

Καθηγητής-βιολόγος,ερευνητής ιστοριοδίφης

Στην ιστορική μάχη της Βέργας* ,ο ΙΜΠΡΑΗΜ ο οποίος ήθελε να καταλάβει τη Μάνη, συνάντησε εκτός του πέτρινου τείχους (ξερολιθιά) μήκους 900 μέτρων
(σήμερα σώζονται 170 μέτρα) και ανθρώπινο τείχος ,από 5 χιλιάδες πολεμιστές εκ των οποίων πολλοί ήταν Μεσσήνιοι.Οι πολεμιστές των χωριών απο τους δήμους ΟΙΧΑΛΙΑΣ-ΑΝΔΑΝΙΑΣ ηταν:ΔΗΜΟΣ ΟΙΧΑΛΙΑΣ
ΝΙΑΡΧΟΣ,ΚΟΥΡΕΤΑΣ και ΚΑΜΑΡΙΝΟΣ από ΜΠΑΛΛΑ ΤΡΑΓΟΣ και ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ από ΚΑΤΣΑΡΟΥ ΑΔΕΛΦΟΙ ΡΕΡΑΙΟΙ από ΚΑΛΥΒΙΑ KΡΙΜΠΑΣ,ΜΑΡΤΑΚΛΗΣ,ΝΤΑΛΑΧΑΝΗΣ, ΚΟΥΣΟΥΛΑΣ,ΚΩΣΤΟΛΙΑΣ και ΚΟΜΙΝΗΣ από ΜΕΡΟΠΗ ΜΗΤΡΑΚΑΣ,ΡΙΖΟΣ,ΠΡΟΥΝΤΖΟΣ, ΛΑΠΙΩΤΗΣ από ΟΙΧΑΛΙΑ ΛΙΑΡΟΣ ΝΤΑΒΡΑΒΤΑΣ,ΜΠΑΡΑΜΠΟΣ και ΜΑΥΡΑΝΔΡΑΣ από ΛΟΥΤΡΟ ΠΙΚΟΥΛΑΣ και ΣΟΥΛΙΜΙΩΤΗΣ (ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ) από ΖΕΥΓΟΛΑΤΙΟ
ΜΑΡΜΑΡΑΣ από ΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙ ΠΕΤΡΟΓΙΑΝΝΗΣ από ΜΑΓΟΥΛΑ ΚΙΡΚΙΛΗΣ ,ΔΗΜΑΡΑΣ, ΜΑΚΡΗΣ, ΜΠΟΥΤΟΣ ΔΟΡΚΟΦΥΚΗΣ,ΔΕΛΙΓΙΑΝΝΗΣ ΜΗΛΙΩΝΗΣ και ΦΩΤΟΣ από ΜΕΛΙΓΑΛΑ.ΛΥΡΑΣ ΦΕΙΔΑΣ,ΞΥΔΗΣ ή ΞΥΔΟΠΟΥΛΟΣ *και ΦΕΡΜΑΝΗΣ από ΒΑΛΥΡΑ
ΧΟΝΔΡΟΣ ,ΤΣΙΛΙΚΑΣ,ΚΑΒΟΥΡΑΣ και ΛΑΤΖΟΥΝΗΣ από ΣΚΑΛΑ

Δευτέρα 3 Μαΐου 2010

Η αιματοβαμμένη ιστορία της εργατικής πρωτομαγιάς!!!

Σικάγο πρωτομαγιά 1886
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
Η απεργία ξεκίνησε στο Σικάγο με φοβερή ορμητικότητα και με τεράστιες ελπίδες επιτυχίας. Γύρω στους 40.000 εργάτες κατέβηκαν σε απεργία την 1η Μαΐου όπως είχε κανονιστεί, και τελικά έφτασαν να απεργούν 65.000 εργάτες μέσα σε τρεις ή τέσσερις μέρες. Αλλά κι αυτός ο αριθμός δεν αντιπροσώπευε ολόκληρο το δυναμικό της πόλης: χωρίς να γίνει απεργία ικανοποιήθηκε το αίτημα για μείωση της εργάσιμης ημέρας περισσότερων από 45.000 εργατών. Επιπλέον, απεργούσαν ήδη χιλιάδες εργάτες στο Λέηκ Σωρ, στο Γουώμπας, στο Σικάγο, στο Μιλγουώκη, στο Σαιν Πωλ και σε διάφορους σταθμούς μεταφορών οι απεργοί διαμαρτύρονταν για την πρόσληψη εργατών που δεν ανήκαν στο συνδικάτο. Αντιμετωπίζοντας ένα τέτοιο μαζικό κίνημα ο αρχηγός της αστυνομίας Έμπερσολντ κατάλαβε ότι η κατάσταση είναι δύσκολη και ζήτησε να βρίσκεται σ’ επιφυλακή, το Σάββατο, 1η Μαΐου, ολόκληρη η δύναμη της αστυνομίας και των χαφιέδων του Πίνκερτον - δύναμη που ενισχύθηκε από ιδιωτικούς μπασκίνες, μισθωμένους πρώτα από την Εταιρεία Σιδηροδρόμων, καθώς και με ειδικούς χαφιέδες, πολλοί από τους οποίους προέρχονταν από τη Μεγάλη Στρατιά του Πότομακ. Παρόλες όμως τις πολεμικές προετοιμασίες, το Σάββατο κύλησε ειρηνικά. Η πόλη είχε γιορτινή εμφάνιση με τα εκατοντάδες κλειστά εργοστάσια και τους χιλιάδες απεργούς που περιδιάβαιναν τους δρόμους οικογενειακά. Έγιναν πορείες και μαζικές συγκεντρώσεις κι ακούστηκαν λόγοι στα πολωνικά, τα γερμανικά, τα αγγλικά και τη βοημική διάλεκτο.

Πρωτομαγιά στο χωριό.Ρίζες - ήθη και έθιμα


Posted by:Dimitris Koykoyravas

Πρώτη ημέρα του μήνα Μάη. Ημέρα της άνοιξης, των λουλουδιών, της χαράς και της μνήμης. Χαράς, γιατί μικροί και μεγάλοι ξεχύνονται στην εξοχή κι απολαμβάνουν τη φύση. Μαζεύουν λουλούδια και πλέκουν πρωτομαγιάτικα στεφάνια.

Σύντομη ιστορική αναδρομή

Η Πρωτομαγιά είναι αντιβασκανική και μαγική εορτή, όπως λέει και το όνομα του μήνα στον οποίο από την αρχαιότητα δίνονταν μεταφυσικές ιδιότητες.
Ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς έχει τις ρίζες του στις παγανιστικές εορτές του παρελθόντος. Η σημασία της ημέρας αυτής για τους αρχαίους λαούς οφείλεται στο γεγονός πως ημερολογιακά (για το βόρειο ημισφαίριο) η πρώτη ημέρα του Μαΐου βρίσκεται ανάμεσα στην Εαρινή Ισημερία και το Θερινό Ηλιοστάσιο, τοποθετείται δηλαδή στην αρχή της άνοιξης.

Οι πρώτοι εορτασμοί της Πρωτομαγιάς ξεκίνησαν στην προ-χριστιανική Ευρώπη με γιορτές όπως το κέλτικο Μπελτέιν και την εωσφορική γιορτή της Νύχτας του Walpurgis στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη. Όμως με την άφιξη του χριστιανισμού στην Ευρώπη, πολλές από αυτές τις γιορτές απαγορεύτηκαν ή έλαβαν χριστιανικό χαρακτήρα. Έτσι, ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς έχασε το αρχικό του νόημα.
Για τους αρχαίους Έλληνες η Πρωτομαγιά ήταν μέρα της αναγέννησης της φύσης, της ζωής και του έρωτα αλλά και ημέρα ανάστασης των νεκρών. Επίσης θεωρούνταν και ημέρα της μαχητικότητας, της μαγείας και του πολέμου. Εορταζόταν με έντονες εορτές όπως η έξοδος των ανθρώπων στην ύπαιθρο με συνοδεία χορών και τραγουδιών και το μάζεμα λουλουδιών για να πλεχτούν στεφάνια. Κατά την ημέρα εκείνη έβγαινε η βασίλισσα του Μαΐου και στα δρώμενα της ημέρας περιλαμβανόταν μια λατρευτική πομπή προς τιμήν του Ηλίου και των Ωρών (= Εποχών). Στην πομπή περιφερόταν ένα πράσινο κλαδί που μόλις είχε πετάξει φύλλα. Το τύλιγαν με ταινίες και πάνω του κρεμούσαν σύκα, διάφορα ψωμάκια και μικρά φλασκιά γεμάτα κρασί, λάδι και μέλι.
Πρωτομαγιά στο χωριό
Παλιά το Πρωτομαγιάτικο Στεφάνι το έπλεκαν από ορισμένα λουλούδια ώστε να πραγματοποιηθούν οι ευχές που έκαναν οι νοικοκυρές. Χρησιμοποιούσαν τριαντάφυλλα, γαρούφαλα, βιόλες, πασχαλιές, γεράνια για να είναι πάντα ανθισμένο το σπίτι. Για να γεμίζει η οικία από ευτυχία και χαρά χρησιμοποιούσαν ανθισμένα κλωνάρια ελιάς και αγιόκλημα. Για να μην λείπει τίποτα από το σπίτι έβαζαν στο στεφάνι μερικούς άνθους από λουλούδια του κάμπου όπως μαργαρίτες και παπαρούνες. Για να αποφύγουν το μάτιασμα έδεναν στο στεφάνι ένα κεφάλι σκόρδο. Για τη γλωσσοφαγιά χρησιμοποιούσαν κουκιά μαζί με τις ρίζες και τους καρπούς της. Και τέλος για την αγάπη των κοριτσιών του σπιτιού έπλεκαν μέσα κι ένα κλωνάρι λιγαριάς.
ΚΑΛΗ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ...ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ

http://prassia-eyrytanias.blogspot.com/

Πέμπτη 22 Απριλίου 2010

H Βαλύρα της Μεσσηνίας

Η Βαλύρα αποτελεί κωμόπολη της Μεσσηνίας στους πρόποδες του Ιερού όρους της Ιθώμης, όπου βρίσκεται και η έδρα του ομώνυμου καποδιστριακού Δήμου Ιθώμης, σε μια παραγωγική κοιλάδα η οποία περιβρέχεται από τους ποταμούς Πάμισο και Μαυροζούμενα, με 1.005 μόνιμους κατοίκους στην απογραφή του 2001. Η θέση της Βαλύρας ταυτίζεται με την ιστορία της Αρχαίας Ιθώμης/Μεσσήνης. Το όνομα δόθηκε από το προομηρικό μουσικό Θάμυρι (Β Ραψωδία Ιλιάδα 594-605) φημισμένο για την ομορφιά, τραγούδι και λύρα του, που θέλησε να ανταγωνιστεί τις μούσες, έχασε όμως τυφλώθηκε και πέταξε τη λύρα του στο ποταμό Βαλύρα ή Μαυροζούμενα όπως τον γνωρίζουν οι νεότερες γενιές. Έχει γράψει γι αυτό, ο Ιωνάς Κεφαλάς και το αφιερώνει στο Βαλυραίο δάσκαλο Νιφόρο. Το όνομα Τζεφερεμίνι στο γνωστό ενετικό κατάλογο του Pacigico το 1690 και ήταν ένα από τα 68 χωριά της Ανδρούσας. Η Βαλύρα με την ενεργή συμμετοχής της στο μεγάλο ξεσηκωμό του 1821 δίνει γενναίο παρόν για την υπόθεση της πολυπόθητης λευτεριάς. Φέρνοντας στη δημοσιότητα για πρώτη φορά τα άγνωστα ντοκουμέντα, από το ΓΑΚ Υπουργείο πολέμου (30 Αυγούστου 1825) ρίχνει φώς σε μια άγνωστη για πολλούς σελίδα της Βαλυραίικης ιστορίας. Οι Βαλυραίοι, ανήκαν στο σώμα των οπλαρχηγών Παναγιώτη Κεφάλα από το Δυράχι της Μεγαλόπολης και του Αλέξη Αναστασόπουλου από το Ζευγολατιό Μεσσηνίας. Έλαβαν μέρος στην πολιορκία και την απελευθέρωση της Τριπολιτσάς, στις μάχες του Βαλτετσίου των Δερβενακίων και της Κορίνθου. Συμμετείχαν επίσης το 1824 στις αμυντικές προσπάθειες στα παράλια της Μεσσηνίας, για απόκρουση πιθανής επιδρομής των Αράβων οι οποίοι βοηθούσαν τότε την καταρρέουσα Τουρκική Αυτοκρατορία, στη μάχη στο Μανιάκι, στις 20/5/2005 και στη μάχη Βέργας – Αλμυρού στις 22-24/6/1826.

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ…
Είχε Γεωργικό ταμείο, Αγροτικό ταμείο, Αγροτική Λαϊκή τράπεζα, Λαϊκή τράπεζα, Αγροτικό Συνεταιρισμό, Αγροτολέσχη, Ελληνικό Σχολείο και Σύνδεσμο Αγροφυλακής.

ΔΗΜΟΣ ΔΕΡΩΝ…
Το 1836 τα χωριά Σκάλα – Βαλύρα αποτελούσαν το Δήμο Δερών. Δήμαρχος ήταν ο Αναγνώστης Πουλόπουλος και το 1839-40 ο Βασίλης Λινάρδος.
ΔΗΜΟΣ ΟΙΧΑΛΙΑΣ…
Το 1841-50 η Βαλύρα ανήκε στο Δήμο Οιχαλίας και πάρεδρος το 1841-42 ήταν ο Παναγιώτης Μπόβης. Ο Δήμος είχε 21 χωριά και υπόγραψε από τη Βαλύρα ο Ιερεύς Μιχαήλ (αγράμματος).

ΔΗΜΟΣ ΙΘΩΜΗΣ…
Το 1998 με το νόμο Καποδίστρια είναι η έδρα του Δήμου Ιθώμης και με πρώτο Δήμαρχο τον Γιατρό Γιαννακόπουλο Κωνσταντίνο από την Αρσινόη (Σιμίζα).

Α.Π.Σ.ΑΣΤΗΡ ΒΑΛΥΡΑΣ…
Επίσης, στην Βαλύρα έχει έδρας του και ο Αθλητικός Ποδοσφαιρικός Σύλλογος με την επωνυμία Αστέρας, ο οποίος αγωνίζεται ανελλιπώς στα τοπικά πρωταθλήματα της Ε.Π.Σ.Μεσσηνίας απο την αγωνιστική περίοδο 1969, με πρώτο πρόεδρο τον ομογενή Ελληνοαμερικανό Βαλυραίο Φώτη Σιάγκρη που έφυγε τελευταία σε ηλικία 100 ετών! Επίσης, οι «κιτρινόμαυροι» του Αστέρα, για μια περίοδο το 1995 αγωνίσθηκαν και στη Δ’ Εθνική κατηγορία, ενώ την αγωνιστική χρονιά 2009-10 ανάλαβε την προεδρία ο Πετραλωνίτης επιχειρηματίας και νυν αντιδήμαρχος Ιθώμης Κώστας Πανούσης.

ΘΑΜΥΡΙΣ...
Εξάλλου, στην Βαλύρα μετά την μεταπολίτευση λειτουργεί Σύλλογος Γυναικών, καθώς και ο πολιτιστικός σύλλογος «Θάμυρις, που έχει να παρουσιάσει πλούσιο έργο, ενώ έχει ρίξει μεγάλο βάρος στα χορευτικά τμήματα παραδοσιακών χορών και, στην αναβίωση των Ιθωμαίων, όπου ξεκίνησαν οι ανασκαφές της Αρχαίας Ιθώμης, που έφερε στο φως την τελευταία 20ετία η αρχαιολογική σκαπάνη του καθηγητή Αρχαιολογίας κ. Πέτρου Θέμελη.
Y.Γ: Χρησιμοποιήθηκε υλικό από το βιβλίο του Βαλυραίου καθηγητή
Βιολογίας Ιωάννη Δ. Λύρα « Ένα οδοιπορικό στο χρόνο και στο χώρο»

Πέμπτη 15 Απριλίου 2010

Εν Βαλύρα τη...



Μια φωτογραφία,μια ιστορία!

(Από το φωτογραφικό
αρχείο του Γιάννη Λύρα)

Λεζάντες,ονόματα και
σχόλια ...προσεχώς.
Περιμένοντας βεβαίως
και την δική σας βοήθεια.




Φωτό:Νικόλαος

Σταθόπουλος,
αγωνιστής του
1821.










































Αθανάσιος Λύρας,
αγωνιστής του 1821.


















Βασίλειος Ι.Λινάρδος,
αγωνιστής του 1821 και
Αος Δήμαρχος Δερρών,
1839-40,με έδρα τη Βαλύρα.


















Τρίτη 13 Απριλίου 2010

Οδοιπορικό στα χωριά της Ιθώμης

Σύντομη ιστορική αναφορά

Του Γιάννη Λύρα
Καθηγητή βιολόγου-ερευνητή-ιστοριοδίφη
1.Ρευματιά (Λούμι): Η πρώτη οικογένεια ήταν του Δημητράκη Νέζη που ήρθε από το Παλαιό - Λούμι Γορτυνίας καταδιωκόμενη από τους Τούρκους γιατί η σύζυγός του για λόγους τιμής σκότωσε το Μπέη της περιοχής. Με την απογραφή Pacifico είχε το 1689, 313 κατοίκους. Στη Ρεμματιά άνήκει και ο οικισμος Χρύσοβα.
Υπάρχει το σπήλαιο “Ταμπούρι” μήκους 300 m με πολλούς σταλακτίτες. Στην επανάσταση του 1821 πολέμησαν οι Κατζίας ή Σωτηρόπουλος Γεώργιος και ο Κουτρουμπής Παναγιώτης ο οποίος διετέλεσε δημογέρων του χωριού του και ένορκος στο Κακουργιοδικείο Τρίπολης.

Πέμπτη 8 Απριλίου 2010

Ο μύλος του χρόνου

& η ιστορία της Βαλύρας.

Γράφει:Ο Γιάννης Δημ.Λύρας
Καθηγητής βιολόγος-ερευνητής-ιστοριοδίφης
Σκόρπιες πληροφορίες κυκλοφορούν για τη ΒΑΛΥΡΑ οι οποίες έχουν πάρει τη μορφή της παράδοσης και καταλήγουν σιγά-σιγά στο μύθο.

-Η παρούσα καταγραφή και έρευνα μοιάζει με τις σαϊτιές που ρίχνει ο τοξότης στο βαθύ σκοτάδι γιατί είναι δύσκολη στις απαιτήσεις των ερωτημάτων που απασχολούν κάθε ΒΑΛΥΡΑΙΟ, ο οποίος αγαπά και θέλει να μάθει τα πάντα για τη ΒΑΛΥΡΑ μας.
-Κάναμε τη σκέψη πως αν όλα αυτά δεν γραφτούν και δημοσιοποιηθούν θα χάσουν την άξία τους και θα λησμονηθούν. Όσα τυχόν διασωθούν άγραφα θα περάσουν στη σφαίρα του μύθου και κανένας πια δεν θα πιστεύει, γιατί όλο και θα μακραίνει το παρελθόν τους, Έτσι ξέμακρο και λησμονημένο από τους ανθρώπους της και την ιστορία της αποκομμένο από το όμορφο παρελθόν της ,θα μείνει μια αμυδρή ανάμνηση,ένα παραμύθι για μερικές γιαγιάδες ότι κάποτε υπήρξε ένα χωριό με το όνομα ΒΑΛΥΡΑ.

Τρίτη 6 Απριλίου 2010

Ο Χρόνος,ο Χώρος και τα Φαινόμενα


Η κοσμογονία μελετά την καταγωγή του σύμπαντος.
Η κοσμολογία μελετά τη δομή και λειτουργία του σύμπαντος.
Η φύση είναι απλή και επιλύει το κάθε προβλημά της με τον
απλούστερο τρόπο και δεν δημιουργεί τίποτα μάταια και περιττά.
Η φύση δημιουργεί αντίβαρο σε κάθε υπερβολική δύναμη εξομοιώνοντας
έτσι ανισότητες και αντιθέσεις.O άνθρωπος μιμείται τη φύση σε όλες τις
δραστηριότητες και εκδηλώσεις του,στην όλη πορεία της εξελιξής του.

Ο Χρόνος , ο Χώρος και τα Φαινόμενα
Είμαστε όλοι εδώ.
Τόσο πολύ μακριά-Τόσο πολύ κοντά.

Η γενιά μου ήταν και άτυχη και τυχερή. Τυχερή, γιατί δε γνώρισε τη φρίκη της κατοχής και του εμφυλίου και γιατί δίναμε νόημα στη ζωή μας, έχοντας στις διάφορες εκδηλώσεις μας σήματα, κώδικες, σύμβολα και κανόνες επικοινωνίας. Άτυχη, γιατί είμαστε δέσμιοι μεγάλων στερήσεων. Βιώσαμε το κομματικό κράτος, την εξαγορά της ψήφου με εκφοβισμό, με αντάλλαγμα μισό σακί αλεύρι, ή κάποια υπόσχεση ρουσφετιού και τη μετανάστευση. Είδαμε πολλές φορές και ολόκληρες οικογένειες, οικογενειακά και φιλικά μας πρόσωπα και με τη συνοδεία των τραγουδιών του Στέλιου Καζαντζίδη. με αποσκευές ένα μπαούλο και μια βαλίτσα, τα απολύτως αναγκαία να αναχωρούν με το τραίνο, το φτηνό μεταφορικό μέσο της εποχής «για άλλη γη και άλλα μέρη» για μια θέση στον ήλιο.

Τρίτη 30 Μαρτίου 2010

Oi Αγυιόπαιδες της Βαλύρας

Συγχαίρω τον εξάδελφό μου καθηγητή βιολόγο Γιάννη Λύρα
για το οδοιπορικό του με τους
«Αγυιόπαιδες» της Βαλύρας.
Επίσης,αναμένω με αγωνία,
όπως και οι πολυάριθμοι
επισκέπτες στην ιστοσελίδα μας στο διαδίκτυο,να δημοσιευθεί
το σπάνιο φωτογραφικό του υλικό που έχει συλλέξει με επιμονή
και υπομονή εδώ και δεκαετίες ο Γιάννης Λύρας.Φιλικά Χρ. ΠΑΠ.

I congratulate my Professor Sean exadelfo biologo Lyra for the travelogue of ' Agyiopaides
' of Balyras.Also, I await with bated breath, as well as visitors to our website on the Internet,
to be published in a rare photo of material that has been collected with tenacity and patience
for decades Sean Lyras.Friendly Ch. PAP.

Δευτέρα 29 Μαρτίου 2010

Αναμνήσεις από τη Βαλύρα...


Οι Αγυιόπαιδες
Του Γιάννη Δημ.Λύρα
Καθηγητή βιολόγου-Ερευνητή-Ιστοριοδίφη

Είναι μεσημέρι. Τα παιδιά λαγοκοιμούνται καιροφυλακτώντας πότε θα αποκοιμηθούν οι γονείς,γιατί είναι κουρασμένοι από τις δουλειές που έκαναν στα κτήματα και ζώα.Αγωνιούν πάνω στο καλαμένιο κρεβάτι στηριγμένο σε τρίποδα με το στρώμα γεμάτο από βουτούμι,μαρίτσα, άχυρα,καλαμπόφυλλα και δυο φέτες ψωμί είναι κρυμμένες κάτω από το κρεβάτι.Στο κατώϊ τα ζώα ξεροσταλιάζουν,ο σκύλος γαβγίζει και τα κοκόρια τσακώνονται.Τα δευτερόλεπτα γίνονται χρόνος και η αγωνία κορυφώνεται.Το ροχαλητό δίνει το σήμα.Με τα νύχια των ποδιών βγαίνουμε στο χαγιάτι.Επειδή η σκάλα είναι ξύλινη και τρίζει πηδάμε στα λιόκλαρα από τα πραμακλίκια ρίχνοντας στο σκύλο το ψωμί για να μην γαβγίζει.Ο ντάκος της εξώπορτας είναι καλά σφηνωμένος.Γι’ αυτό πηδάμε πόρτες, παράθυρα, μάντρες, φράκτες. Βρισκόμαστε έξω από το σπίτι.Ανά τας αγυιάς και ανά τας ρύμας παντού παιδιά με χαρούμενα και γελαστά πρόσωπα.
Ο ήλιος καίει. Το μόνο ένδυμα ένα σώβρακο από κάμποτο για όλο το καλοκαίρι. Για παπούτσια ούτε λόγος. Ξυπόλυτα πατάγαμε τις φραγκοσυκιές και έσπαγαν οι περόνες. Στα χέρια μας διάφορα λογής σύνεργα. Δόκανα, κόλλες και ξώβεργα, σούμπες με σκουλήκια, λάστιχα με μικρές πέτρες, απόχες, ψαλίδες, κόπανοι, λαμαρίνες, καμάκια, δίχτυα, βρόχια, κολοκύθες, βουτούμια, τσιγκλιά, μαχαίρια. Ροβολάγαμε για το μύλο από Αγία Τριάδα, Μπιζάνι, κυπαρίσσια, αυλάκι και δρόμο μοναστηριού. Είμαστε όλοι εκεί. Το στοίχημα κερδήθηκε. Γίναμε όλοι μια παρέα. Θα περάσουμε όμορφα, αποχτώντας πολλές εμπειρίες, τη σημερινή μέρα.

Τετάρτη 24 Μαρτίου 2010

Η Βαλύρα στον αγώνα του 1821

Επιμέλεια-παρουσίαση:Γιάννης Ελ.Λινάρδος
Η Βαλύρα με την ενεργή συμμετοχή της στο μεγάλο ξεσηκωμό του 1821,δίνει γενναίο παρόν στην υπόθεση της πολυπόθητης λευτεριάς.Στα Γενικά Αρχεία του Κράτους(ΓΑΚ),είναι καταχωρημένα με ημερομηνία 30 Αυγούστου 1825,όλα τα στοιχεία που αφορούν τη συμμετοχή της Βαλύρας στον αγώνα του 1821.Επίσης εκεί υπάρχουν και πολλά άλλα ενδιαφέροντα που αφορούν την μετέπειτα ιστορία της Βαλύρας.Οι Βαλυραίοι αγωνιστές,τα ονόματα των οποίων αναφέρονται παρακά-τω,ανήκαν στο σώμα του οπλαρχηγού Παναγιώτη Κεφάλα από το Δυρράχι της Μεγαλόπολης.Έλαβαν μέρος σε πολλές μάχες του Εθνικού ξεσηκωμού και ιδιαίτερα,στην πολιορκία για την απελευθέρωση της Τριπολιτσιάς,στις μάχες του Βαλτετσίου,των Δερβενακίων και της Κορίνθου.Στα 1824 συμμετείχαν στις αμυντικές προσπάθειες στα παράλια της Μεσσηνίας για πιθανή απόκρουση επιδρομής των Αράβων,οι οποίοι βοηθούσαν τότε την καταρρέουσα Οθωμανική αυτοκρατορία.Ο κατάλογος των Βαλυραίων αγωνιστών έχει ως εξής:Ιωάννης Γεωργακόπουλος, Αναγνώστης Γιαουρδάς,Δημήτριος Βασιλόπουλος,Χρήστος Βασιλόπουλος,Καλόγερος Γκομέσης,Αντώνιος Γκομέσης,Αναγνώστης Γεωργόπουλος,Ζαχαρίας Κανελλόπουλος(Ιερέας),Αναστάσιος Κατσιλιέρης,Ανάργυρος Καρτερολιώτης,Παναγιώτης Καρτερολιώτης,Δημήτριος Καρτερολιώτης,Κωνσταντής Καρύδης, Ανδρέας Καρύδης, Δημήτριος Καρύδης,Σταυριανός Καρύδης,Γιαννάκης Καρύδης, Δημήτριος Κουρόπουλος, Άγγελος Λεοντήρης(ή Λιοντήρης), Βασίλειος Λεοναρδόπουλος, Βασίλειος Λινάρδος, Ιωάννης Λινάρδος,Γεώργιος Λύκος, Αθανάσιος Λύκος,Αθανάσιος Λύρας, Νικόλαος Μαυροειδής , Αναγνώστης Μπότσικας, Αναστάσιος Μπότσικας,Γεώργιος Μυλωνόπουλος,Ιωάννης Μπακόπουλος(Ιερέας), Παναγιώτης Μπακόπουλος,Γιάννης Μπάλας, Γιαννάκης Μπόβης,Γεώργιος Μπόβης, Παναγιώτης Μπόβης, Γεώργιος Μυλωνάς,Δημήτρης Μυλωνάς,Νικόλαος Μυλωνάς, Αναγνώστης Μπουρολιάς,Αγγελής Μπουρολιάς,Πανάγος Μπουρίκας,Σταυριανός Μπουρίκας, Ιωάννης Μπουζαλάς,Παναγιώτης Ντουραμάκος, Παναγιώτης Ξυδόπουλος, Παναγιώτης Σερφετόπουλος,Παναγιώτης Παπασαραντόπουλος, Γεώργιος Σαραντόπουλος, Σπυρίδων Σαραντόπουλος, Σωτήριος Σαραντόπουλος,Αναστάσιος Σπυρόπουλος,Νικόλαος Σταθόπουλος,Θεόδωρος Τσαγκάρης,Πανάγος Τσαγκάρης,Χρήστος Τσαγκάρης,Γεώργιος Κοντοπανάγος,Δημήτρης Τσιλιβίτης,Πέτρος Τσιλιβίτης,Παναγιώτης Τσιμπουκλής,Αθανάσιος Χαλικούρας,Θεόδωρος Χαλικούρας, Γιαννάκης Χριστάκης,Γεώργιος Χριστάκης.Στη συνέχεια αναφέρουμε σύντομα βιογραφικά σημειώματα επτά εκ των ανωτέρω αναφερομένων ηρωικών προγόνων μας,έτσι όπως διασώθηκαν στα Γενικά Αρχεία του Κράτους.(Ευελπιστούμε ότι θα βρούμε και θα παρουσιάσουμε,κάποια στιγμή,τα βιογραφικά κι' άλλων αγωνιστών).
-Καρτερολιώτης Παναγιώτης:Γεννήθηκε στο Τζεφερεμίνι(σημ. Βαλύρα).Πιθανότατα
Η καταγωγή της οικογένειας του ήταν από το Καρτερόλι της Μεσσήνης,από το οποίο
πιθανότατα προέρχεται και το επώνυμό του.Ήταν πρόκριτος στο Τζεφερεμίνι και είχε
μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία.Αμέσως με την έκρηξη της επανάστασης,μπαίνει στη πρώτη γραμμή σαν αρχηγός σώματος στη πολιορκία της Τριπολιτσάς,μέχρι την απελευθέρωσή
της. Πολέμησε επίσης στα Δερβενάκια,Άργος,Κόρινθο και στα διάφορα κάστρα της Μεσσηνίας.Το 1823 συνυπογράφει σαν πρόκριτος και εκλέκτορας,αναφορά προς το Υπουργ
είο Εσωτερικών κατά του μη νομίμως εκλεγέντος βουλευτή Νησιού(Μεσσήνης) και τάχ-
θηκε υπέρ της εκλογής του Γ.Δαρειώτη (ΓΑΚ,Υπ.Εσωτερικών 23/07/1823 , φάκελος 19).
Από τα παρακάτω έγγραφα ,προκύπτει ότι βοήθησε και οικονομικά τον αγώνα.<< Αριθμ. 119,Η Πελοποννησιακή Γερουσία-Δηλοποιεί ότι κατά μήνα Αύγουστο 1822,εμέτρησεν Εις το Κοινόν Ταμείον της Πελοποννήσου ο κύριος Πανάγος Καρτερολιώτης εκ Νησί, Γρόσια εξακόσια δύο ,παράδες 30, αριθ.60230,δια χειρός Ιωάννη Μαυρομιχάλη Και Π.Ζάρκου,ως σταλείσα παρ’ αυτών εις το Ταμείον καταγραφή ,εν υποσχέσει ν’ αποδοθώσιν αυτώ εκ μέ-ρους της Πατρίδας μετά την αποκατάστασιν του ελληνικού έθνους.Τριπολιτσιά τη 29 Ιαν-ουαρίου 1823.Ο Κορίνθου Κύριλλος αντιπρόεδρος, Ασημάκης Φωτήλας, Γεώργ. Μπάρμπογ-λης, Διον.Παπαγιαννόπουλος ,Δημ.Καραμάνος,Ιωάννης Γεργ.Οικονομίδης, Σπύρος Φραγ-κίσκος.Εν Νησίω την 17 Μαρτίου 1847.Ο Δήμαρχος Παμίσου (Τ.Σ) Παν.Δαρειώτης. Ο Παν.Καρτερολιώτης Κατατάχτηκε στην τάξη των αξιωματικών της φάλαγγας (ΑΛΕΒ, Μητρ.Αξιωμ αυξ.αριθμ. 2842.Έπεσε πολεμώντας κατά των Αράβων επιδρομέων.
-Μαυροειδής Νικόλαος:Γεννήθηκε στο Τζεφερεμίνι(Βαλύρα) και ήταν υπαξιωματικός Β! επικεφαλής ομάδας Βαλυραίων.Τούτο το διαβεβαιώνουν στα 1865 οι αξιωματικοί του αγώνα,Κων.Μπούρας δημαστυνόμος της Ανδανείας τότες και Αντ.Κων.Μπούρας.Η ομάδα αυτή του Μαυροειδή πήρε μέρος στις μάχες,Καρύταινηας,Βαλτετσίου,Τριπολιτσιάς(Πολιορκία απελευθέρωση),Κορίνθου, Δερβενακίων,Τρικόρφων ,καθώς και στις μάχες κατά των Αράβων.Στη διάρκεια του αγώνα προήχθηκε σε πεντηκόταρχο και μετά την απελευθέρωση του αναγνωρίστηκε ο βαθμός του υπαξιωματικού Β! ύστερα από πολλές διαμαρτυρίες του.
-Μπόβης Παναγιώτης:Γεννήθηκε στο Τζεφερεμίνι(Βαλύρα).Σ’ όλη τη διάρκεια του αγώνα ήταν στρατευμένος στις τάξεις των αγωνιστών.Το 1842 υπηρετούσε σαν ειδικός πάρεδρος της Βαλύρας στο Δήμο Οιχαλίας.Επειδή όμως ήτανε αγράμματος, υπόγραφε αντί γι’ αυτόν άλλος.(Γενικά Αρχεία του Κράτους,φάκελ. Μοναστηριακών, Σεπτέμβριος 1842).
- Βασίλειος Ι. Λινάρδος:Φίλος και συμπολεμιστής του μεγάλου ηγέτη της επανάστασης
του 1821 Θεοδώρου Μπότσικα, γνωστού ως Θεοδώρου Κολοκοτρώνη, βραβεύτηκε με το χαλκούν μετάλλιον ανδρείας για την προσφορά του στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Εκλέχθηκε πρώτος Δήμαρχος Δερρών με έδρα την Βαλύρα, στο νεοσύστατο Ελληνικό κρά-τος. Υπήρξε ένθερμος υποστηριχτής του Καποδίστρια και αγωνίστηκε δια της συλλογής υπογραφών στην επαρχία Εμπλακίων-Μικρομάνης, προκειμένου να αναδειχθεί γνήσιος Έλληνας πολίτης ο λαμπρός αυτός κυβερνήτης. Στα χρόνια του Όθωνα κατηγορήθηκε,μαζί
με τον Αρισ.Αναγνωσταρά και τον Γ.Περρωτή,για αντιβασιλική δράση και οδηγήθηκε στο Στρατοδικείο της Τρίπολης(Εφημερίδα Αθηνών << Αθηνά >>,αριθ. φυλ. 92, 18/12/1840). Αθωώθηκε όμως γιατί έτυχε της υποστήριξης του Βαυαρού Φέδερ, αυλικού του Όθωνα.Στα τελευταία χρόνια της ζωής του ευτύχισε να ξαναδεί τον μονάκριβο γιο του Γιάννη Λινάρδο, που όλοι τον θεωρούσαν ξεγραμμένο, να επιστρέφει από την Κωνσταντινούπολη ύστερα από τριάντα χρόνια αιχμαλωσίας, γιατί αρνήθηκε να παραδώσει στον Αγά της Σκάλας το άλογο του, λίγο πριν την έναρξη της επανάστασης.
-Παναγιώτης Ξυδόπουλος(Ξύδης):Από την Βαλύρα (Τζεφερεμίνι).Καταταγείς στο σώμα
του οπλαρχηγού της Επαρ. Εμπλακίων Παν. Κεφάλα επολέμησε στην Τρίπολι, Βαλτέτσι, Δερβενάκια. Στα 1825 αναφέρεται και πάλιν υπηρετών στο σώμα του Παν. Κεφάλα (ΓΑΚ,
Υπ. Πολ., 30 Αυγ. 1825, κα «Μεσσηνιακά 1868», σελ. 420).
-Γεώργιος Σαραντόπουλος:Από τη Βαλύρα (Τζεφερεμίνι).Πολέμησε υπό την αρχηγία του Παπαφλέσσα στην Τρίπολη,στο Βαλτέτσι,τα Δερβενάκια,στη Κόρινθο,στο Άργος και στο Ναύπλιο ως πεντηκόνταρχος. Αίτηση για τις υπηρεσίες του πατέρα της υπέβαλε η κόρη του Μαρία μαζί με την ένορκη βεβαίωση των Ι. Καρακίτσου και Μήτρου Κοράτση από την Ανθούσα (Ζέζα). Παρά ταύτα,δυστυχώς,καμίας ηθικής ή υλικής αμοιβής έτυχε από το Ελληνικό κράτος.
-Τα αδέλφια Καρύδη:Μεταξύ των οπλαρχηγών ήταν και οι αδελφοί Κώστας και Σταυριανός Καρύδης που έπαιξαν βασικό ρόλο στην απελευθέρωση της Βαλύρας,καθώς και τα άλλα πέντε αδέλφια Ιωάννης,Θόδωρος ή καπετάν Πόρτας,Σπύρος, Βασίλειος και Αναστάσιος,που πολέμησαν σε πολλές μάχες στο Μοριά(Σπάρτη,Τρίπολη,Βαλτέτσι) και στα επτάνησα (Ζάκυνθος-Λευκάδα).Η προέλευσης τους ήταν απ΄το Σάλεση της Μεγαλόπολης.
- Θεοφάνης Παπαγεωργίου(Αλέζαγας):
Από το Λέζι(σημ.Λάμπαινα),ο οποίος είναι πρόγονος της γνωστής οικογένειας Παπαγεωργίου,που υπάρχει στη Βαλύρα.Είχε ηρωική δράση στον υπέρ πάντων αγώνα πολεμώντας σε πολλές μάχες ,μεταξύ των οποίων υπό τον Μητροπέτροβα στις μάχες, Καρύταινας,Βαλτετσίου,Τρίπολης,Άργους,Δραμπάλας, Δερβενακίων κ.λ.π. Συμπολεμιστές του από την Λάμπαινα ήταν ο Παναγιώτης Καλογε-ρόπουλος,ο Παναγιώτης Κοσμάς,ο Αναγνώστης Σταματόπουλος,Ο Γιάννης Θεοφιλόπουλος,
ο Ιωάννης Πουλημενάκος, Χρήστος Αργυρόπουλος,Παναγιώτης Σταθόπουλος, Ιωάννης Χρονόπουλος.Ο Θεοφάνης Παπαγεωργίου έτυχε άδικης μεταχείρισης από Ελληνικό κράτος και δια τούτο διαμαρτυρήθηκε εγγράφως επανειλημμένα.Την ένορκη βεβαίωση του οπλαρχηγού Εμ.Δαρειώτη,υπογράφουν όλοι οι παραπάνω αναφερθέντες Λαμπαιναίοι συμπολεμιστές του Θ.Παπαγεωργίου,προκειμένου να δικαιωθεί.

Ο κατάλογος των Βαλυραίων αγωνιστών του '21 έχει συνέχεια...
Ο κατάλογος των Βαλυραίων αγωνιστών του '21 είναι μακρύς. Χρειάζεται όμως το μεράκι και η ευγενική προσφορά των εθελοντών εκείνων,που θα σκύψουν στα κιτρινισμένα από το χρόνο χαρτιά των γενικών αρχείων του κράτους(Γ.Α.Κ),για να φέρουν στο φως όλα τα ονόματα των ηρωικών εκείνων προγόνων μας,που μας χάρισαν την ελευθερία.Τον δρόμο μας τον έδειξε ο αείμνηστος δημοσιογράφος-ιστοριοδίφης,Μίμης Φερέτος.
Στα χνάρια του πορεύθηκε με ιδιαίτερο ζήλο,μεγάλο κόπο,πολύ αγάπη και άπειρο ενδιαφέρον για την ιστορία της Βαλύρας, ο καθηγητής βιολόγος, ερευνητής και ιστοριοδίφης, Γιάννης Δημ.Λύρας, που έφερε στο φως ανεκτίμητο υλικό για τους Βαλυραίους πρωταγωνιστές του μεγάλου αγώνα και την ιστορία της γενέτειράς μας. Του αξίζει κάθε τιμή και ευγνωμοσύνη για την μεγάλη προσφορά του και ευχόμαστε το παράδειγμά του να το ακολουθήσουν κι' άλλοι.Από την παράδοση καθώς και από άλλα στοιχεία υπάρχουν ενδείξεις ότι έχουμε πολλούς ακόμα αγωνιστές της ελευθερίας,όπως για παράδειγμα τον Μάη Φερμάνη(φωτό) και το μόνο που απομένει είναι η ταυτοποίησή τους μέσα από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους.

Η απελευθέρωση της Βαλύρας.
Αμέσως με την κήρυξη της επανάστασης του 1821 στις 23 Μαρτίου στην Καλαμάτα,οι Τζεφερεμιναίοι(Βαλυραίοι) αγωνιστές ξεκίνησαν τον αγώνα για την απελευθέρωση του χωριού τους.Ήταν η επόμενη ημέρα 24η Μαρτίου,όταν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης έφθασε στο Τζεφερεμίνι. Οι συνθήκες ήταν σκληρές και άνισες λόγω έλλειψης πολεμοφοδίων και δυσανάλογων στρατιωτικών δυνάμεων,όπου οι Τούρκοι υπερτερούσαν καταφανώς.Το χωριό βρισκόταν ανάμεσα σε δύο πολύ ισχυρά Τουρκικά σρατόπεδα.Της Σκάλας και της Άνδρούσας.Οι αγωνιστές της Βαλύρας είχαν βέβαια την συμπαράσταση και των πολεμιστών,της Μεγαλόπολης,των χωριών της Τσακώνας(Σούλι,Άνω Κούρταγα, Δερβένι),καθώς και επαναστατών από τη Μάνη.
Οι μάχες στη Βαλύρα κράτησαν περίπου επτά μήνες και οι Τούρκοι κρατούσαν γερή αντίσταση στο Μπιζάνι,όπου είχαν οχυρωθεί.Στο τέλος όμως και μετά την γενναία και σύσσωμη πάλη των ηρωικών επαναστατών, αναγκάζονται να διαφύγουν προς τον λόφο της Τσούκας,στα βόρια του χωριού και απ’ εκεί να προχωρήσουν προς το Αλητούρι, όπου ενώθηκαν στο κάστρο του Μήλα με τους στρατιώτες του φοβερού Δεφτέρ ή Ντεφτέρ Αγά. Ήταν Φθινόπωρο του 1821,όταν επιτέλους στο Τζεφερεμίνι κυμάτιζε το φλάμπουρο της ελευθερίας.

Η δράση του Κολοκοτρώνη στη Βαλύρα.
Το 1804 ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Καλλίνικος ο Δ΄, αφόρισε ύστερα από πιέσεις του Σουλτάνου τους επαναστάτες Έλληνες καπεταναίους.Πρόκειται για τον γνωστό Καλλινίκιο αφορισμό,ο οποίος διαβάστηκε σε όλες τις ορθόδοξες εκκλησίες της Οθωμανικής επικράτειας.Τότε πολλοί ραγιάδες υπήκοοι, παρασυρόμενοι , εξόντωσαν χιλιάδες αγωνιστές της ελευθερίας. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης,που βρισκότανε στη Μάνη,κίνησε με καμιά ογδονταριά παλικάρια που του είχαν απομείνει από το ξεκλήρισμα των προσκηνυμένων,να διαφύγει προς τα δυτικά παράλια της Πελοποννήσου και απ’ εκεί στη Ζάκυνθο.
Η διαδρομή που ακολουθούσε τον έφερε αναγκαστικά και από
το Τζεφερεμίνι(Βαλύρα).Τούτο συνέβη κατά το έτος 1805.
Νύχτα στο Τζεφερεμίνι το 1805-Η μάχη στο Μπεζεστένι
Όταν έφθασε ο γέρος του Μοριά στο Τζεφερεμίνι,είχε ήδη νυχτώσει και πριν προλάβει να ξαποστάσει ηδοποιήθηκαν,από ντόπιους δυστυχώς προδότες,οι Τούρκοι της Ανδρούσας,οι οποίοι κίνησαν για να τον συλλάβουν.Τότε ο Κολοκοτρώνης τους έστησε με τα παλικάρια του καρτέρι στο Μπεζεστένι,όπου δόθηκε μια πολύ σκληρή μάχη.Στη μάχη αυτή το Τούρκικο ασκέρι εξοντώθηκε και όσοι διασώθηκαν το έβαλαν στα πόδια και ο Κολοκοτρώνης τους κυνήγησε μέχρι το Λέζι(σημ.Λάμπαινα).Απ’ εκεί προχώρησε προς την Αρχαία Μεσσήνη και δια μέσου της Αρκαδικής Πύλης,βγήκε στην Αρκαδιά(σημ.Κυπαρισσία).Ο γέρος του Μοριά,όπως προκύπτει από τα απομνημονεύματά του,που έχει συγγράψει ο Τερτσέτης,πέρασε άλλες δύο φορές από τη Βαλύρα.
Φεβρουάριος του 1806
Τον Φεβρουάριο του 1806 προερχόμενος από το Πήδημα,έφθασε μεσάνυχτα στην παγωμένη από τον βαρύ χειμώνα,Βαλύρα.Την εποχή εκείνη ήταν Αγάς στη Σκάλα ο φοβερός Κεχαγιάμπεης, ο οποίος είχε για << χόμπι >> το φριχτό παλούκωμα.Πασίγνωστες είναι οι θηριωδίες του στην Παλουκόραχη της Σκάλας,όπου δεσπόζει ακόμα ο ανεμόμυλος.Και αυτή τη φορά δυστυχώς ο γέρος του Μοριά προδόθηκε από ντόπιους προδότες στους Τούρκους και ο Κεχαγιάμπεης κίνησε εναντίον του επικεφαλής 2.000 στρατιωτών με τα παλούκια.Τότε ο Κολοκοτρώνης αναγκάστηκε,μέσα στην άγρια νυχτιά, να τραβήξει προς το Αλητούρι.
Η επανάσταση στη Βαλύρα-24 Μαρτίου 1821
Τελευταία φορά ήταν,όταν ξεκίνησε η επανάσταση στην Καλαμάτα στις 23 Μαρτίου 1821.
Ο Κολοκοτρώνης προχωρώντας για την Σκάλα,όπου η απελευθέρωση της ήταν στρατηγικής σημασίας για την επανάσταση,λόγω του ότι είχε Τούρκικο στρατό,σταμάτησε στη Βαλύρα για να δώσει το έναυσμα του ξεσηκωμού.Ήταν η 24η Μαρτίου.Στην μικρή πλατεία που είχε τότε το Τζεφερεμίνι, πλησίον της σημερινής,οι κάτοικοι του επιφύλαξαν θερμή υποδοχή.Του έφεραν δε και μια μεγάλη πέτρα, μας λέει η παράδοση, για να καθίσει.Η πέτρα αυτή υπήρχε μέχρι τα τέλη περίπου της 10/ετίας του 1950.Έκτοτε μεταφέρθηκε σε παρακείμενο οικόπεδο, λόγω διαμόρφωσης της σημερινής πλατείας.Στην Βαλύρα ο γέρος του Μοριά διέμενε στο Μπιζάνι,στο σπίτι του Βασιλείου Ι.Λινάρδου,μετέπειτα πρώτου Δημάρχου,με τον οποίο είχαν στενή φιλική σχέση από τα παιδικά τους χρόνια στα βουνά και στα λαγκάδια της Αρκαδίας και κυρίως στο Κυπαρίσσι της Καρύταινας,όπου και ο τόπος καταγωγής των Λιναρδαίων.Η παράδοση αναφέρει ότι πιθανόν να φιλοξενήθηκε και στο σπίτι του Πουλόπουλου ή των Γιωργοπουλαίων στον Άι Δημήτρη।Γεγονός είναι ότι ο Κολοκοτρώνης,όπως όλοι σχεδόν οι καπεταναίοι του '21,για λόγους ασφαλείας,αλλού διέδιδε ότι θα μείνει και τελικά αλλού διανυκτέρευε।Δυστυχώς οι προδότες δεν εξέλειπαν ποτέ.
Πώς βγήκε το επώνυμο Κολοκοτρώνης;
Κολοκοτρώνης ήταν το παρατσούκλι του παππούλη του Γέρου του Μοριά Γιάννη Μπότσικα,
ο οποίος είχε μεγάλα οπίσθια.Κάποτε ένας Αρβανίτης παρατηρώντας τα και αστειεύμενος είπε: Ωρέ τι Μπιθεγκούρας είναι τούτος;Δηλαδή τι κωλαράς;(Ελληνιστί).Έκτοτε παρέμεινε το παρατσούκλι αυτό ως το επώνυμο των απογόνων του και πέρασε στην ιστορία.
Στοιχεία:ΓΑΚ,ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΑ-A! τόμος-1969(Μ.Φερέτου),Ένα οδοιπορικό στο χρόνο και στο χώρο(Γιάννη Λύρα),Εφημερίδα Η ''ΒΑΛΥΡΑ'' ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ,Προσωπικό αρχείο(Γιάννης Λινάρδος), Απομνημονεύματα Κολοκοτρώνη (Γεώργιος Τερτσέτης).

***
Η οδύσσεια ενός Τζεφερεμιναίου στα χρόνια
της Τουρκοκρατίας-Μια αληθινή ιστορία
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣ.ΛΙΝΑΡΔΟΣ
Βρισκόμαστε στο Τζεφερεμίνι λίγα μόλις χρόνια πριν την μεγάλη ώρα του Εθνικού Ξεσηκωμού.Στον μοναδικό καφενέ, λιγοστοί ρωμιοί, οι πιο πολλοί γέροντες,με τις παλιωμένες φουστανέλες τους , σιγοκουβεντιάζουν κάτω από την μύτη των σερασκέρηδων
για τα περασμένα μεγαλεία του Ελληνισμού. Κυρίως όμως λένε για την ελπίδα της ανάστασης του Γένους, για τα μελλούμενα και για τις φήμες από την κίνηση των Φιλικών.Η αποτυχημένη επανάσταση του Ορλώφ είχε τραγικές συνέπειες και για το Τζεφερεμίνι.Οι ορδές των Τουρκαλβανών, για εκδίκηση,άνοιξαν μεγάλης πληγές στους δύστυχους προγόνους μας. Τα αποκαΐδια του Αϊ-Βλάση – Μητροπολιτικού κέντρου της περιοχής – έμειναν ως τις ημέρες μας για να θυμίζουν τα θλιβερά εκείνα γεγονότα. Δυτικά του χωριού το κοιμητήρι με το εκκλησάκι του Αϊ-Νικόλα, παραπάνω η παλιά εκκλησία της Αγίας Τριάδας όπου παλιότε-ρα,λένε,πως είχε υπάρξει ενετικό νεκροταφείο, Βορειοανατολικά ο Αϊ-Δημήτρης με τα λιγοστά κελιά τριγύρω, μετόχι της Ιεράς Μονής Αιμυαλών Γορτυνίας. Από καιρού σε καιρό μερικοί μοναχοί κατέβαιναν εδώ στα πεδινά με τα μουλάρια τους για να πάρουν κάτι από τα εισοδήματα, κυρίως λάδι.Το Μπιζάνι και η γειτονιά του Αϊ-Δημήτρη από τα χρόνια ακόμα τα Βυζαντινά ήταν η καρδιά του χωριού.Στις ζεστές ρούγες τους αναγεννιόταν και θέριευε η αδούλωτη ελληνική ψυχή.Ήταν ένα ανοιξιάτικο δειλινό του 1818. Οι Τζεφερεμιναίοι με τα ζώα και τα κάρα τους φορτωμένα επέστρεφαν στα κονάκια τους. Οι δρόμοι γεμάτοι από ζωή. Ανθρώπινες φωνές, βελάσματα, μουγκρητά και χλιμιντρίσματα έδιναν τον τόνο εκείνης της βουκολικής εικόνας. Ο αχός του κάμπου πνιχτός, από το μόχθο της ημέρας, ξεθύμενε με τις τελευταίες ακτίνες του ήλιου πίσω από του βουνό του Βουλκάνου.Ο Γιάννης Λινάρδος το δεκαπεντά-χρονο παιδί του Βασίλη Λινάρδου, του μετέπειτα Δήμαρχου Δερρών με έδρα τη Βαλύρα,με την καινούργια φουστανέλα του, καβαλά πάνω στο κατάλευκο λεβέντικο άλογό του,που όμοιό του δεν υπήρχε στην περιοχή, ξεκινούσε εκείνη την ώρα από το σπίτι του (σήμερα ιδιοκτησίας Κων/νου Φεφοπούλου) στο Μπιζάνι,για μια βόλτα στα χτήματα.Διέσχισε γοργά τις ρούγες του χωριού, βγήκε στη δημοσιά και μετά τη στροφή πίσω από το τρίπατο σπίτι Πουλόπουλου ξεχύθηκε σαν σίφουνας στον κάμπο με την ξέφρενη ανεμελιά της νιότης. Τα πουλιά στο πέρασμά του τρόμαζαν και πετούσαν ανήσυχα, ενώ σύννεφα σκόνης πρόδιναν από μακριά την πορεία του νεαρού καβαλάρη.Ο Αγάς της Σκάλας κάθονταν στον οντά του αναπαυτικά, ρουφώντας τον ναργιλέ του και πίνοντας ρακή. Κάπου-κάπου έπαιρνε το κυάλι του και αγνάντευε κάτω μακριά τον κάμπο, το τσιφλίκι του, που, με τον ιδρώτα και το αίμα των δύστυχων Ρωμιών,έκανε τον βάρβαρο εκείνο Ανατολίτη να ζει έναν επίγειο παράδεισο. Τι ωραίο που έκανε τον κόσμο ο Αλλάχ, συλλογιζόταν:έκανε τα χανουμάκια, την ρακή, τον ναργιλέ, έκανε τους ραγιάδες και για δαύτους έκανε ακόμα τον βούρδουλα, τις κρεμάλες και τα παλούκια (σημ: η Παλουκόρραχη στην Σκάλα ήταν τόπος μαρτυρίου για τους σκλαβωμένους Έλληνες) κι,ενώ σκέφτονταν αυτά και χάιδευε τη μακριά γενειάδα του, παίρνει πάλι το κυάλι και κοιτάζει προς τον κάμπο.Τότε βλέπει τον νεαρό Τζεφερεμιναίο καβαλάρη και ζηλεύει το αγέρωχο εκείνο άτι του. Σχεδόν ταυτόχρονα δίνει διαταγή στον Σεΐζη, που στέκονταν δίπλα του με τα χέρια σταυρωμένα, να γίνει αητός και να του φέρει αμέσως εκείνο το περίφημο άλογο. Πράγματι, σε λίγη ώρα ο σκληροτράχηλος Σεΐζης έφιππος, πλησίαζε επικίνδυνα τον Γιάννη. Εκείνος ανήσυχος σπιρουνίζει το άλογό του και προσπαθεί να ξεφύγει. Αρχίζει τότε ένα ανελέητο κυνηγητό σε έναν κάμπο, που, για τον μικρό Ρωμιό, φαινόταν ατελείωτος.Σε κάποια στιγμή βλέπει απέναντί του ένα χαντάκι. Το περνάει – δεν το περνάει. Αστραπιαία σκέφτεται τις επιδόσεις του αλόγου του κι ελπίζει. Θεέ μου, να το περάσω και γλίτωσα, φωνάζει με την ψυχή στα δόντια. Το άλογο του Τούρκου δεν έδειχνε να ’χει τέτοια ικανότητα. Σπιρουνίζει ξανά και ξανά και με μιας δίνει το άλμα προς τη σωτηρία, όμως ω!!! τι ατυχία. Στο δυνατό τράνταγμα, από το σάλτο του αλόγου, ο νεαρός καβαλάρης βρίσκεται στο έδαφος σφαδάζοντας από τους πόνους και φωνάζοντας ταυτόχρονα «το πόδι μου, το πόδι μου».Ο Σεΐζης τότε με μιας βρίσκεται κοντά του σαρκάζοντας και βλαστημώντας.Προς στιγμήν φέρνει το χέρι στη λαβή του χατζαριού του, αλλά μετανιώνει. Φορτώνει το Ελληνόπουλο πάνω στο άσπρο άλογο και αυτός καβάλα πάνω στο δικό του και ξεκινούν για το κονάκι του Αγά στη Σκάλα. Σαν κεραυνός έπεσε το θλιβερό μαντάτο στην μικρή κοινωνία των Τζεφερεμιναίων.Θρήνος, θλίψη και οδυρμός στο σπίτι του Βασίλη Λινάρδου,η αγωνία ράγιζε καρδιές.Όμως,παρά τα πεσκέσια και τις ικεσίες του τραγικού πατέρα προς τον Αγά, αποτέλεσμα δεν ήρθε.Από το μπουντρούμι των Τούρκων ο Γιάννης Λινάρδος χάθηκε. Μα ούτε και νεκρός βρέθηκε ποτέ. Ωστόσο οι δικοί του,όσο μάλιστα περνούσε ο καιρός,κύλαγαν οι ημέρες,οι μήνες,τα χρόνια και έχασαν τις ελπίδες,άρχισαν τα μνημόσυνα,όπως άλλωστε συνηθίζουν να κάνουν οι χριστιανοί στους νεκρούς τους.Αλήθεια,τι απέγινε όμως το κεντρικό πρόσωπο αυτής της αληθινής ιστορίας, ο Γιάννης Λινάρδος;Ο Αγάς, σαν τον είδε, δεν θέλησε να τον χαλάσει,μα ούτε και διάθεση είχε να τον δώσει πίσω στους δικούς του.Τον κράτησε για λίγο στα άδυτα του κονακιού του και μετά από σύντομο χρονικό διάστημα τον έστειλε κρυφά στην Κωνστα-ντινούπολη. Το πόδι του όμως δεν έγινε ποτέ τελείως καλά και έτσι έμεινε κουτσός.Στην Πόλη, οι Τούρκοι τον έκαναν ιπποκόμο στους στάβλους του Σουλτάνου.Η ζωή του έγινε εφιαλτική, ήταν ένας καταφρονεμένος σκλάβος. Σε λίγο στην Πελοπόννησο κηρύχθηκε η επανάσταση του 1821.Έτσι, τα πράγματα για τους Έλληνες της Πόλης έγιναν ακόμα πιο δύσκολα. Τα χρόνια κυλούσαν, ο Γιάννης νοσταλγούσε τους δικούς του που δεν ήξερε τι γνώριζαν γι’ αυτόν, που δεν ήξερε εάν ζούσαν. Θυμόταν και επιθυμούσε πολύ τους συγγενείς, τους φίλους, το χωριό του, το όμορφο Τζεφερεμίνι.Μάθαινε πως τώρα ήταν ελεύθερο, αυτός όμως ήταν σκλάβος, τι τραγική ειρωνία!!! Πόσο θα ήθελε να ήταν εκεί, να πέσει και να φιλήσει τα χώματα που γεννήθηκε και μεγάλωσε.Κάθε σκέψη να φύγει, να δραπετεύσει, την έβλεπε μάταιη. Πώς; Με τι τρόπο; Αυτός ένας σακάτης, ένας ρακένδυτος που τώρα βρισκόταν τόσο μακριά;Μ’ αυτές τις σκέψεις έπεφτε τις νύχτες να κοιμηθεί στο αχυρένιο κρεβάτι του και τα μάτια του βούρκωναν. Tις ελπίδες του πλέον μόνον στο Θεό τις είχε αποθέσει και γι’ αυτό προσευχόταν θερμά. Θα ’χαν περάσει δεκατρία και πλέον χρόνια. Μια μέρα στους στάβλους τον πλησιάζει ο Αλή ο Τουρκο-Αιγύπτιος, ένας από τους πολλούς υπηρέτες που εργάζονταν εκεί, ο οποίος,επειδή ήταν πολύ μελαχρινός, τον φώναζαν πειραχτικά αράπη. Με τον Αλή ο Γιάννης μίλαγε συχνά και υπήρχε μεταξύ τους μια σχέση φιλίας. Ο Αλή γνώριζε την θλιβερή του ιστορία και τον συμπονούσε αφάνταστα. Τον ρωτάει λοιπόν: Γιάννη, θέλεις να φύγεις από εδώ;Ο Γιάννης γυρίζει και τον κοιτάζει ξαφνιασμένος, αμέσως το μυαλό του πάει στην μπαμπεσιά, υποψιά-ζεται μήπως ο Αλή είναι βαλτός και τον έχουν βάλει να τον ψαρέψει για τις διαθέσεις του. Όχι Αλή, του απαντά, που να πάω, καλά είμαι εδώ. Έλα βρε, του λέει αυτός να το σκάσουμε μαζί, εγώ θα σε πάω στους δικούς σου κάτω στον Μοριά.Σε βλέπω που υποφέρεις και ραγίζει η καρδιά μου. Με τα πολλά πέσε-πέσε, ο Αλή κατάφερε να πείσει τον Γιάννη, ότι πραγματικά το πίστευε αυτό που του πρότεινε.Έτσι, όταν κάποια στιγμή δόθηκε η ευκαιρία, το ’σκασαν παίρνοντας μαζί τους και εφεδρικά άλογα.Η καρδιά του Γιάννη χτυπούσε δυνατά. Το όνειρό του να γυρίσει πίσω στην πατρίδα του άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά,του ήταν όμως ακόμα δύσκολο να το πιστέψει.Κάλπαζαν με τον Αλή μόνο τις νύχτες, για να μη γίνονται αντιληπτοί και για περισσότερο από ενάμιση μήνα, πέρασαν από πολλές κακοτοπιές, μέσα από δύσβατα μέρη και είχε αρχίσει να μπαίνει ο χειμώνας. Οι κίνδυνοι ήταν πολλοί,τα εφόδια λίγα, τα ρούχα ελάχιστα. Όμως το όραμα της επιστροφής ήταν εκείνο που έδινε δύναμη και κουράγιο για να ξεπερνιέται κάθε δυσκολία.Έτσι, μετά από ένα κοπιαστικό ταξίδι, μετά από μια πραγματική Οδύσσεια, σαν άλλος Οδυσσέας, ένα χειμωνιάτικο βροχερό βράδυ ο Γιάννης Λινάρδος, παρέα με τον Αλή,χτυπούσε με αναφιλητά την πόρτα του πατρικού του σπιτιού.Με τι λόγια άραγε μπορεί να περιγραφεί εκείνη η στιγμή. Ο ξεγραμμένος γιος του κυρ-Βασίλη Λινάρδου, ζούσε και νάτος τώρα εκεί να ’χει γίνει ένα κουβάρι με την μαυροντυμένη μάνα του και τον χαροκαμένο πατέρα του.Η επιστροφή του χαμένου παιδιού ήταν Ανάσταση εκ νεκρών. Όμως η καρδιά της μάνας του δεν άντεξε τη συγκίνηση και σε λίγο σωριάστηκε στο έδαφος νεκρή!!! Το νέο διαδόθηκε απ’ άκρη σε άκρη και όλο το χωριό που σηκώθηκε στο πόδι εκείνη τη νύχτα της παράξενης τούτης χαρμολύπης.Ο Αλή έμεινε μόνο εκείνο το βράδυ στο λιναρδέικο σπίτι για να ξεκουραστεί.Την επόμενη μέρα,παρά τις παρακλήσεις του πατέρα και του ιδίου του Γιάννη,κίνησε να φύγει παίρνοντας τον δρόμο της επιστροφής. Είναι αξιοσημείωτο ότι δεν δέχτηκε να πάρει τις χρυσές λίρες που του πρόσφεραν σαν δώρο.Πήρε μόνο όσα εφόδια του ήταν απαραίτητα για να γυρίσει πίσω στην Πόλη.Το τέλος όμως του φιλεύσπλαχνου και φιλάνθρωπου εκείνου αράπη ήταν φριχτό!!!Λήσταρχοι της περιοχής που υπέθεσαν ότι ο γερο-Λινάρδος θα του έδινε χρυσές λίρες, του έστησαν παγίδα στο δρόμο από το Τζεφερεμίνι προς την Σκάλα,στην θέση Δερβενάκι, και τον δολοφόνησαν για να τον ληστέψουν.Ο Γιάννης Λινάρδος ή ο Γιάννης ο κουτσός, όπως χαρακτηριστικά τον αποκαλούσαν έκτοτε, μετά από λίγο παντρεύτηκε και απέκτησε τρεις γιους. Τον Δημήτρη με σημερινούς απογόνους τις οικογένειες Σωκράτη Πατρόκλου και Κωνσταντίνου Λινάρδου,τον Θεόδωρο με σημερινούς απογόνους τις οικογένειες Ερρίκου και Θεοδώρου Λινάρδου και τον Βασίλη που είχε παιδιά την Ελένη σύζυγο Γεωργίου – Αναγνώστη Ξυδοπούλου,την Λευκή πρώτη σύζυγο Ξενοφώντα Καρτερολιώτη,την Αντιγόνη, τον Γιάννη και τον Σταύρο και που κανένας δεν βρίσκεται πλέον στη ζωή.Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι ο κυρ-Βασίλης Λινάρδος πατέρας του Γιάννη του κουτσού υπήρξε Δήμαρχος Δερρών (1839-40) με έδρα την Βαλύρα.Κατά το έτος δε 1843 κατηγορήθηκε για αντιβασιλική στάση κατά του Όθωνα και οδηγήθηκε για το λόγο αυτό στο Στρατοδικείο της Τρίπολης.Όμως εκεί είχε την υποστήριξη του Βαυαρού Φέδερ,αυλικού του Όθωνα, και τελικά αθωώθηκε.Παλαιότερα κατά το έτος 1829,όταν το Τζεφερεμίνι υπάγονταν στην επαρχία Μικρομάνης και Εμπλακίων,ο Βασίλης Λινάρδος είχε υπογράψει,μαζί με άλλους κατοίκους της Βαλύρας και της επαρχίας,ψήφισμα με το οποίο ανακήρυξαν τον Ιωάννη Καποδίστρια, τον πρώτο κυβερνήτη της Ελλάδας,«γνήσιο πολίτη».Την ιστορία αυτή σας την μετέφερα έτσι όπως την άκουσα, παιδί ακόμα, από τον παππού μου, Γιάννη Θ. Λινάρδο,όπως κι εκείνος την είχε ακούσει από τον πατέρα του Θεοδωράκη και αυτός με την σειρά του από τον ίδιο τον παθόντα.
ΙΕΛ