ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

Γράφει ο Γιάννης Δ.Λύρας-Βιολόγος

1. ΠΡΟΛΟΓΟΣ
* Η ύπαρξη κάστρου σε μια περιοχή εξασφάλιζε την καλύτερη άμυνα και προστασία των κατοίκων και αποτελούσε καταφύγιο για τους άρχοντες και ευγενείς σε περιπτώσεις τοπικών εξεγέρσεων. Έλεγχε το θαλάσσιο και χερσαίο πέρασμα και τις στρατιωτικές, εμπορικές και οδικές αρτηρίες. Ο οικισμός κτίζεται έξω από το κάστρο και περιβάλλεται από αμυντικό τείχος.
*Η οχυρωματική αρχιτεκτονική του κάστρου επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό και από την εξέλιξη των όπλων. Γι' αυτό το λόγο ο κάθε κατακτητής έκανε προσθήκες και τροποποιήσεις ώστε το κάστρο να ανταποκρίνεται στις πολεμικές συνθήκες της εποχής. Παράλληλα με το πέρασμα των χρόνων είναι λογικό να προκαλούνται φυσικές φθορές. Έτσι και το κάστρο της Καλαμάτας παρουσιάζει δείγματα τέχνης και τεχνικής, όλων των κατακτητών του.
*Μια επίσκεψη στο κάστρο της Καλαμάτας αποτελεί ένα μοναδικό ταξίδι στην ιστορία. Με τα μάτια φαντασίας, μπορούμε να δούμε το κάστρο πως ήταν παλιά. Μπορούμε να φανταστούμε μάχες, συμπλοκές, πολιορκίες, δημιουργικές και ευχάριστες στιγμές, που έγιναν κατά καιρούς, από διάφορους κατακτητές.
*Να ακούσουμε καλπασμούς από άλογα βυζαντινών ιππέων, να περνούν ντυμένοι με τις βαριές ασπίδες τους και οπλισμένοι με τα μακριά κοντάρια.
*Να δούμε με τα μάτια της φαντασίας μας:
Φράγκους σταυροφόρους να περνούν οπλισμένοι με αλυσιδωτούς θώρακες και περικνημίδες, σιδερένια κράνη και χρωματιστές επενδύσεις
Βενετούς με τον άριστα εξοπλισμένο στρατό τους
Τούρκους με τα κανόνια να μάχονται στο κάστρο και τέλος
Έλληνες με φουστανέλες, καρυοφυλιάδες και σπαθιά να παίρνουν το κάστρο της Καλαμάτας.
*Πολλά μπορούμε να φανταστούμε μέσα στους αιώνες που διαδραματίστηκαν πάνω, γύρω και μέσα σε αυτά τα βουβά τείχη του κάστρου
*Στις μέρες μας είναι χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων , όπως αυτή που κάνουμε εμείς σήμερα , για να μάθουμε το κάστρο της Καλαμάτας μας που αγαπάμε τόσο πολύ.

2. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ - ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ
Τη βυζαντινή περίοδο, στην τοποθεσία της ακρόπολης των αρχαίων Φερών , οι βυζαντινοί είχαν χτίσει ένα οχυρό και ένα μοναστήρι.
Δυο χρόνια, μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους, κυρίευσαν την περιοχή, και ο νέος άρχοντας Βιλεαρδουινός έχτισε το κάστρο ή πύργο. Για λίγο το κυριάρχησαν οι Βενετοί και αργότερα προσαρτήστηκε στα κράτη του δεσπότη του Μυστρά. Αργότερα ήλθε στην κυριαρχία των Τούρκων, έπειτα των Βενετών, μετά ξανά των Τούρκων και τέλος με την ελληνική επανάσταση του 1821 μέχρι και σήμερα βρίσκεται στα χέρια των Ελλήνων.