Δευτέρα 16 Ιουλίου 2018

Το έσχατο ταξίδι ενός Σιφνιού αγγειοπλάστη της Μεσσηνίας: Ιωάννης Μιχαήλ Κόμης (1923-2017)


Του Κωνσταντίνου Ιωάννου Κόμη
Δυσφόρητο το εγχείρημα που ανέλαβα, να συντάξω το βιογραφικό του θανόντος πατέρα μου, όντας ακόμη υπέρφορτος από την οδύνη της απώλειας. Εκ των πραγμάτων, εννοείται, το συγκεκριμένο κείμενο δεν αποτελεί προϊόν επιστημονικής έρευνας, αλλά τον αποχαιρετισμό προς ένα από τα σημαντικότερα και πλέον αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μου.
Ο πατέρας μου, κατά τα ληξιαρχικά στοιχεία, γεννήθηκε το 1923 στην Απολλωνία Σίφνου. Εν τούτοις, σύμφωνα με αναφορά σε χειρόγραφα απομνημονεύματα του πατέρα του Μιχάλη (1891-1979), του παππού μου δηλαδή, στην πραγματικότητα γεννήθηκε στο Μαρκόπουλο Αττικής («και εβαπτίσθη εκεί παρά του κ. Χρήστου Αλαγιάννη εμπόρου Κορωπίου»), όπου είχε ήδη εγκατασταθεί η οικογένειά του και ο παππούς εργαζόταν ως αγγειοπλάστης. Στη συνέχεια, η οικογένεια (ο παππούς Μιχάλης, η γιαγιά Σοφία και τα τέσσερα τέκνα τους, η Κατίνα, ο Νίκος, η Κωνσταντίνα και το στερνοπαίδι, ο πατέρας μου), μετεγκαταστάθηκε στην Καλαμάτα, όπου ο παππούς μου είχε μια βραχύβια συνεργασία με τον εξάδελφό του Ιωάννη Μπρουνιά, που διατηρούσε αγγειοπλαστείο εκεί.
Ακολούθως, μετακινήθηκε προς το χωριό Βαλύρα, όπου υπήρχε το αγγειοπλαστείο του προσφάτως τελευτήσαντος Γεωργίου Φιλίππου, συγγενούς του παππού. Πάντως, και εδώ επίσης η οικογένεια παρέμεινε για μικρό διάστημα. Εξαιτίας της ελονοσίας που επιπόλαζε στην περιοχή μετακινήθηκε στον ολιγοκατοίκητο τότε συνοικισμό ονόματι Σταθμός Σκάλας Μεσσηνίας, θέση ολιγότερο υγρή και περισσότερο ασφαλής από υγειονομική άποψη.
Συγκεκριμένα, πάντοτε σύμφωνα με το χειρόγραφο του παππού Μιχάλη, τον Σεπτέμβριο του έτους 1930 η οικογένεια Μ. Κόμη εγκαταστάθηκε οριστικά στο Σταθμό, όπου σταδιακά οικοδόμησε αγγειοπλαστείο, βοηθητικούς χώρους και κατοικία.
Εκεί πέρασε τη ζωή του, μέχρι σήμερα, και ο πατέρας μου, αντιμετωπίζοντας πλείστα προβλήματα της εποχής, προϊόν, βέβαια, των γνωστών ιστορικών πραγματικοτήτων και συγκυριών (Πόλεμος, Κατοχή, Εμφύλιος, οικονομική δυσπραγία στη δεκαετία του 1950). Τον Ιανουάριο του 1947 νυμφεύθηκε την Παναγιώτα Κωνσταντίνου Στασινοπούλου, έπειτα από πολύχρονο έρωτα, και τον Οκτώβριο του ιδίου έτους γεννήθηκε ο πρωτότοκος γιος τους, Μιχάλης, γνωστός αργότερα στην κοινωνία της Σίφνου, από τη δεκαετία του 1970, για την αγάπη του προς το νησί (με συχνές επισκέψεις και εποχική παραμονή) και την επιχειρηματική δραστηριότητά του εκεί. Εγώ γεννήθηκα μετέπειτα, τον Μάιο του 1953.
Από τα παιδικά του ήδη χρόνια ο πατέρας μου εργάσθηκε σκληρά στο οικογενειακό αγγειοπλαστείο, κάτι το οποίο δεν του επέτρεψε να ολοκληρώσει τη στοιχειώδη έστω εκπαίδευση, καθώς επεσήμαινε εξάλλου επανειλημμένως, και ο ίδιος, με την πρώτη ευκαιρία.
Πάντως, η αγγειοπλαστική υπήρξε μέχρι σήμερα (ακόμη και μετά τη συνταξιοδότησή του) το κύριο επάγγελμά του.

Παράλληλα, όμως, στις δεκαετίες 1960-1970 δραστηριοποιήθηκε σε δύο ακόμη κλάδους, με ιδιαίτερη μάλιστα επιτυχία: στο ζωεμπόριο και στο εμπόριο ξηρών καρπών. Ανάλογη υπήρξε και η εξέλιξη (σταδιακή βελτίωση) στις συνθήκες διαβίωσης όλων των μελών της οικογένειας, περιλαμβανομένων και οικοδομικών εργασιών επέκτασης και εκσυγχρονισμού της προικώας κατοικίας. Στις δραστηριότητες αυτές, εξυπακούεται, υπήρξε σημαντική η αρωγή της μητέρας μου.
Για την επίτευξη των καλύτερων, κατά το δυνατόν, αποτελεσμάτων, από την επαγγελματική του δραστηριότητα, ο πατέρας μου ακολουθούσε κάποιες βασικές αρχές και ανάλογες λογιστικές πρακτικές. Το αρχείο το οποίο άφησε πίσω του δεν προκαλεί μόνο θλίψη και πόνο, σε όλους εμάς που βιώνουμε την απώλεια, αλλά παράλληλα αναδεικνύει την ευστροφία και την επιμονή στην τήρηση των εν λόγω αρχών και πρακτικών. Είναι δε αξιοσημείωτο ότι οι ίδιες παράμετροι χαρακτήριζαν και την οργάνωση της οικογενειακής ζωής. Η αναλυτική καταγραφή των καθημερινών εξόδων, που διεξαγόταν, είναι άξια μνείας αλλά και θαυμασμού.
Εκτός αυτού, με τη δέουσα προσήλωση και επιμονή τηρούσε επίσης (ο πατέρας μου) ειδικό βιβλίο εξόδων για έκαστο από τα δύο παιδιά του.
Με δύο λόγια, η ευστροφία και το οργανωτικό πνεύμα υπήρξαν οι κύριες ιδιότητες του πατέρα μου. Ακόμη, θα προσέθετα, η ευθύτητα, το πνεύμα ισότητας, η διακριτικότητα και γενικώς η αβρότητα υπήρξαν από τα βασικά γνωρίσματα της προσωπικότητάς του.
Το σημαντικότερο όμως όλων, και σε σχέση με μένα, υπήρξε η προεξάρχουσα θέση που είχαν στις αποφάσεις και την πρακτική του τα ζητήματα των παιδιών του: «όλα για τα παιδιά μου» τόνιζε συχνά, σε κάθε ευκαιρία. Και αυτό τον προσδιόρισε στη ζωή του, καθώς γνωρίζω πολύ καλά. Το σύνολο αυτών των χαρακτηριστικών, αλλά και άλλων παρεμφερών-συμπληρωματικών, οδήγησαν στην υψηλή εκτίμηση και αναγνώριση της προσωπικότητάς του από την τοπική κοινωνία.
Τη Δευτέρα 27 Νοεμβρίου ο πατέρας μου πέταξε, «ήρεμα σαν πουλάκι», σύμφωνα με έκφραση της μητέρας μου. Μας άφησε το αρχείο του, τα κεραμικά πιάτα (εκτός των άλλων) δικής του κατασκευής, στα οποία θα εξακολουθήσουμε να τρώμε επί μακρόν, και κυρίως τις ηθικές αρχές και αξίες του. Ούτως ή άλλως, εξάλλου, εμείς δεν είμαστε παρά αίμα του. Αίμα του και ψυχή του.
 ΚΑΘΙΣΤΟΣ Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΟΜΗΣ ΜΕ ΤΟ ΦΙΛΙΠΠΟΥ. ΤΟ ΚΑΜΙΝΙ ΚΑΙ ΤΑ ΚΕΡΑΜΙΚΑ ΤΟΥΣ




Του Κωνσταντίνου Ιωάννου Κόμη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου