Η Τοπική Αυτοδιοίκηση στα πλαίσια της Εθνικής Αντίστασης (1941-1944)

Ένας τεράστιος ιστορικός πλούτος, γεγονότων, πράξεων, δράσεων, αποφάσεων, άγνωστος θα έλεγα στο σύνολον της σημερινής Ελληνικής κοινωνίας, πλην ελαχίστων περιπτώσεων, παρουσιάζεται εναργής ενώπιον μας με το πρόσφατον ιστορικόν, ερευνητικόν, αποκαλυπτικόν, μεθοδευμένον έργον του πολίτη Παναγιώτη Παπαγαρυφάλλου «Η Τοπική Αυτοδιοίκηση στα πλαίσια της Εθνικής Αντίστασης (1941-1944)».

	»»» Παρουσίαση μελέτης

 

 Πρόκειται για έρευνα η οποία χρηματοδοτήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών, μετά από πρόταση του Συγγραφέα, ο οποίος είχε το τόλμημα να ερευνήσει μεθοδικώς και σε βάθος, πλήθος  αρχείων, ποικίλων εγγράφων δυσευρέτων σήμερα,  να ακούσει γνώμες επιζώντων και να καταγράψει σε πόνημα τα επισυμβάντα, παραθέτοντας και πλήθος επωφελών απόψεων άλλων (958 παραπομπές, πλουσία  γενική και ειδική βιβλιογραφία), τα οποία έρχονται αρωγά και τεκμηριώνουν τα αναγραφόμενα ή δίδουν διεξόδους για παρέκει μελέτην σε κάθε ενδιαφερόμενον. Μόχθος αιματοβαμμένος, διωγμένος, υπερόρειος, επιστημονικός, ιστορικός και λογοτεχνικός , ηνώθη αρραγώς με την θέληση αναδύσεως της αληθείας και μας προσέφερεν άγνωστες σελίδες και ενθυμήματα για την Εθνικήν Αντίσταση (1941-1944), την προσφοράν της στην υπόδουλην Ελλάδα, αλλά και στην Τοπικήν Αυτοδιοίκηση.

Η Κοινότητα, το κύτταρον της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως  και πρόδρομος του Κράτους, αιωνόβιος θεσμός  των ανθρώπων αφ’ ης αισθάνθηκαν την ανάγκην κοινής πορείας, προσέφερε τα μέγιστα στην Ελληνικήν Κοινωνίαν και ηφανίσθη εν μια νυκτί από δράκα ανιστόρητων και εχθρών της Αυτοδιοικήσεως με τον  Νόμον 3852 /2010. Έσβησαν από τον αιώνιον χάρτην της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως την Κοινότητα και διετήρησαν τον Δήμον, μικρότερον κατά πολύ αδελφόν αυτής.

Την μεγάλην προσφοράν της Κοινότητος στην Εθνικήν Αντίσταση και τανάπαλιν. μας  παραθέτει εναργώς με την πολύμοχθην μελέτην του ο  Συγγραφέας και «μας δίνει εμπεριστατωμένα την λειτουργίαν της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε μια σκοτεινή αλλά και ηρωική περίοδο της Ελληνικής Ιστορίας» (Εκδοτικό σημείωμα Γ. Δημητρούλια σελ 13). Την προσφοράν της Ελευθέρας Ελλάδος στην  κατοχήν!!!

Η Εθνική Αντίσταση (1941 – 1944) αποτελεί μίαν πλευράν της Ελληνικής Ιστορίας, (έχει κάποια σκοτεινά σημεία και ο Συγγραφέας φωτίζει αρκετά), πολλαπλώς αποφασιστικήν και  προσέφερε στην Πατρίδα. Περί αυτής αλλά και των  οργανώσεων που την υλοποιούσαν (ΕΑΜ- ΕΛΑΣ-ΠΕΕΑ-ΕΔΕΣ και πολλές άλλες) έχουν διαχυθεί – διασπαρεί σκοπίμως ή ελλιπούς γνώσεως ένεκεν, χαρακτηρισμοί οι οποίοι στο σύνολον  τους δεν ανταποκρίνονται στις προσφορές της. Ακόμα  και σήμερα η αναφορά ΕΛΑΣίτης, δεν εμπεριέχει την πραγματικήν προσφοράν. Ο Θ. Παπαθανασόπουλος αναφέρει ότι  «Η Εθνική Αντίσταση  γνώρισε τη διεθνή αναγνώριση κατά την εκτέλεση του μεγάλου πατριωτικού της έργου,(σελ.94). Επίσης ελάχιστοι γνωρίζουν τον Κώδικα «Ποσειδών», που συντάχθηκε στα βουνά της Ευρυτανίας από τον Γεωργούλαν Μπέϊκον, τον Δημήτρην Τραχανήν, τον Δάσκαλον Στέφον και αποτελεί την απαρχήν  για την Τοπικήν Αυτοδιοίκηση, στην περίοδον της Εθνικής Αντιστάσεως. Η έρευνα  αναδεικνύει την μεγάλην συμβολήν  στην Διοικητικήν Λειτουργίαν για την απελευθέρωση της Γερμανοϊταλοκρατουμένης Ελλάδος, με την συμβολήν της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως.

Η Εθνική Αντίσταση είχε κυβέρνηση η οποία  έδωσε όρκον να υπηρετεί την Πατρίδα, ενώ η «κυβέρνηση» των Αθηνών έδωσε όρκον στον Αδόλφον Χίτλερ!!! Ποίαν από τις δύο έπρεπε να υποστηρίξει ο υπόδουλος Λαός;;

Η προσφορά της Εθνικής Αντιστάσεως, παρουσιάζεται και αναλύεται με περισσήν μεθοδικότητα από τον Συγγραφέα και φωτίζει αρκετές πτυχές τις οποίες ή δεν γνωρίζουν ή σκοπίμως αγνοούν κάποιοι. Είναι δε δι’ ημάς  αδύνατον να επεκταθούμεν σ’ αυτό το βραχύ σημείωμα, ώστε να αναδείξομεν άξια σημεία. Προμηθευτείτε το έργον, για να έχετε ιδίαν αντίληψη.

Ολίγα όμως για την αντιμετώπιση της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως την περίοδον αυτήν κρίνονται χρήσιμα.

          Η Τοπική Αυτοδιοίκηση πάντοτε υπήρξε στο περιθώριον της Κρατικής Εξουσίας, από της ιδρύσεως του Ελληνικού Κράτους μέχρι σήμερα. Συντάγματα και Νόμοι σκοπίμως την έθεταν μακράν των ουσιαστικών της αρμοδιοτήτων τις οποίες δεν άφηναν να υλοποιήσει, κάτι που έπραττε επιτυχώς επί χιλιάδες χρόνια.

 Η Εθνική Αντίσταση ανεγνώρισε στην Τοπικήν Αυτοδιοίκηση το ουσιώδες, πρωταρχικόν και καθοριστικόν δικαίωμά της να λειτουργεί ως Θεσμός! και μάλιστα θεμελιώδης, του Δημοσίου βίου των Ελλλήνων.  Συνιστά,  οι κάτοικοι των τοπικών κοινωνιών να εκλέγουν πρόσωπα τα οποία θα είναι υπεύθυνα για τα τοπικά θέματα. Τα πρόσωπα αυτά απαρτίζουν το Κοινοτικόν Συμβούλιον, υποψήφιοι για το οποίον είναι πάντες οι πολίτες  ήτοι Βασιλικοί, Δημοκρατικοί, Κομμουνιστές. Πρόκειται για σημαντικήν  και καινοτόμον αναφοράν, η οποία  ενώνει και δεν χωρίζει τους πολίτες. Πρώτην φοράν στην ιστορίαν επετράπη η ψήφος των γυναικών που είχαν το δικαίωμα του εκλέγει και εκλέγεσθαι.

Οι Επιτροπές  της Τοπικής  Αυτοδιοικήσεως, όπως, απεκαλούντο στην Εθνικήν Αντίσταση τα Κοινοτικά Συμβούλια, ήσαν, Επισιτιστική, Πολιτικής Ασφαλείας, Λαϊκής Δικαιοσύνης, Εκκλησιατικών και Παιδείας.  Αν  συγκρίνομεν την τότε με την σημερινήν πραγματικότητα, βλέπομεν  απόσταση παρασάγγας μεταξύ τους και ότι η παρούσα χωλαίνει. Ούτε η περιουσία προστατεύεται, ούτε η οικονομία,  ούτε η ασφάλεια, ούτε τα σχολεία. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση με τις Επιτροπές φρόντιζε πρωτίστως την επιβίωση των κατοίκων των περιοχών που ήταν υπό γερμανοϊταλικήν κατοχήν.  Και στον τομέα αυτόν, ως και στους λοιπούς είχε αξιέπαινες επιδόσεις.  Οι Κοινότητες, οι Δήμοι, οι Επαρχίες, οι Νομαρχίες όπως αυτές συνεστήθησαν στο πλαίσιον και  τις αρχές  της Εθνικής Αντιστάσεως, προσέφεραν ανεκτιμήτους υπηρεσίας. Η προσφορά τους ήταν Διοικητική και Εθνική.

Αναλύοντας ο Συγγραφέας την πράξη 55 της ΠΕΕΑ, με την οποίαν θεσπίσθηκε  ο Κώδικας της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως παρατηρεί ότι. «Η Εθνική Αντίσταση συνδέει την ιστορία του θεσμού της Αυτοδιοίκησης  μ’ εκείνην των Κοινοτήτων της Επαναστάσεως του ’21, επισημαίνοντας τη συμβολή τους στον αγώνα της εθνεγερσίας κατά τη διάρκεια της οποίας ανεπτύχθηκαν <ιδέες δημοκρατικής διοίκησης>».

Άκρως επίσης σημαντικόν βήμα αυτονομίας, που παρέσχε η Εθνική Αντίσταση στην Τοπικήν Αυτοδιοίκηση, ήταν ότι οι αποφάσεις του Κοινοτικού Συμβουλίου ήταν αμέσως εκτελεστές!! ενώ ο Δήμαρχος ήταν πρώτος μεταξύ ίσων και όχι παντοδύναμος. Στα προ και μετά την Εθνικήν Αντίσταση χρόνια,  αυτό ήταν όχι ανέφικτον αλλά ασύλληπτον. Η Κεντρική Διοίκηση δια των Νομαρχών, ασκούσε αυστηρόν έλεγχον νομιμότητος και σκοπιμότητος  με αποτέλεσμα να καθυστερούν οι αποφάσεις,  αρκετές δε να ακυρώνονται χωρίς αιτίαν, αλλά από άγνοιαν, εμπάθειαν ή πολιτικόν  μένος των Νομαρχών ή των Συμβούλων τους! Αυτός ο φραγμός διεγράφη από τον Κώδικα της Εθνικής Αντιστάσηεως.

Στα χρόνια αυτά η Τοπική Αυτοδιοίκηση συνέβαλε  στην απελευθέρωση της Χώρας και ταυτοχρόνως στην αναδημιουργίαν της. Υπεύθυνην επισήμανση αυτού κάνει ο επίτροπος της αγγλικής αποστολής στην Ελλάδα Κ. Γουντχάουζ, αναφέροντας μεταξύ άλλων «Το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ έδωσε πράγματα στην χώρα που ποτέ προηγούμενα δεν  είχε γνωρίσει. Στα βουνά τηλέγραφους, τηλέφωνα, ταχυδρομεία, επισκευές καροδρόμων κλπ.». Σ’ αυτά και άλλα πολλά  η συμβολή της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως ήταν μεγάλη και σημαντική. Ήταν το αναδημιουργικόν όργανον της υπαίθρου και αποφασιστικός παράγοντας πολιτισμού.

Την σπουδαιότητα αυτήν, αναδεικνύει ο πολίτης Π. Παπαγαρυφάλλου στο άξιον παντός επαίνου  πρωτοπορειακόν και διαφωτιστικόν έργον του, με διττόν στόχον.  Να αναδείξει  τι προσέφερε η Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά και πόσον έτυχε της στοργής και εξάρσεως από την Εθνικήν  Αντίσταση (1941-1944). Και το έργον αυτό, περιφρόνησαν και αδιαφόρησαν για υποστήριξη της εκδόσεώς του, ο Δήμος Αθηναίων,  η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, η Ακαδημία Αθηνών, το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοικήσεως, η Ένωση Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Ελλάδος, η Αντιπεριφερειάρχις Δυτικής Αττικής, η Βουλή των Ελλήνων, προφασιζόμενοι οικονομικούς ή  άλλους λόγους.

 Η Πολιτεία ανεγνώρισε εκ των υστέρων την Εθνικήν Αντίσταση με τον Νόμον 1285/1982 και συνταξιοδότησε τιμητικώς μαχητές αυτής. Όμως για την δημοσιοποίηση  του έργου βρέθηκε ο ρέκτης θεράποντας του πνεύματος και Αυτοδιοικητικός, Δημοτικός Σύμβουλος Καλαμάτας  Γεώργιος Δημητρούλιας που ανέλαβε την έκδοσή του. Πωλείται στον εκδοτικόν οίκον του «Αντίδοτον» στην Καλαμάταν και στην Αθήνα στα βιβλιοπωλεία «Πελασγός» «Ιανός» και «Πολιτεία».

Οι εκλεγμένοι φορείς της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως, οι ενδιαφερόμενοι για τις τοπικές υποθέσεις, θα ωφεληθούν πολλά από το έργον αυτό, το μοναδικόν στην Ελλάδα.

Θερμά συγχαρητήρια στον Συγγραφέα και τον εκδότην.

Μιχαήλ Στρατουδάκης